Xerox Phaser200MFP 081126110653

10 Janusz Buga, Helena Kassyk-Rokicka

nia próby losowej. U jej podstaw leży kombinatoryka i rachunek prawdopodobieństwa, co wykracza poza obszar tematyczny statystyki opisowej.

1.5. Etapy badania statystycznego

W zależności od stopnia szczegółowości każdego badania statystycznego można wyróżnić mniej lub więcej etapów badania. Dla potrzeb tej pracy wyróżnimy następujące etapy¹;

L Obserwacja statystyczna

Etap ten polega na zebraniu odpowiednich danych liczbowych (lub informacji statystycznej) o wszystkich jednostkach badanej populacji generalnej lub populacji próbnej. Jednostka badania statystycznego musi być dobrze określona zanim przystąpi się do gromadzenia danych. Należy także zdefiniować cechy statystyczne i sposoby ich pomiaru. Podstawową instytucją dokonującą obserwacji statystycznej jest w każdym kraju specjalna jednostka organizacyjna, którą w Polsce jest Główny Urząd Statystyczny. Wyniki swoich prac prezentuje on w najważniejszym opracowaniu, jakim jest Rocznik Statystyczny. Dane zawarte w tej publikacji stanowią niekwestionowane źródło informacji o wszystkich podstawowych dziedzinach otaczającej nas rzeczywistości. Oprócz tej publikacji GUS wydaje tzw. Mały Rocznik Statystyczny (skrócona wersja Rocznika Statystycznego) oraz wiele opracowań dziedzinowych poświęconych określonym ważnym obszarom naszego życia.

Zdarza się, że do przeprowadzenia jakiegoś badania statystycznego potrzebne są informacje liczbowe wykraczające poza zakres treści publikacji GUS. W takich przypadkach instytucje lub osoby mające przeprowadzić takie badanie gromadzą dane we własnym zakresie. Jeżeli tak zebrane dane mają mieć walor poprawności i wiarygodności, metodologia ich pozyskiwania powinna być zaakceptowana przez Główny Urząd Statystyczny (od tej zasady są nieliczne wyjątki).

II. Prezentacja wyników badania statystycznego

Podstawową formą prezentacji danych statystycznych jest tablica statystyczna, a w drugiej kolejności - różnego rodzaju wykresy. Tablica statystyczna umożliwia w formie uporządkowanej i w miarą syntetycznej przedstawienie oraz ocenę własności badanej populacji. Jeżeli np. badaliśmy strukturę gospodarstw domowych w Polsce ze względu na poziom miesięcznego dochodu przypadającego na członka rodziny, wówczas uzyskane wyniki w sposób zwarty umieszczamy w odpowiednio do zadania przygotowanej tablicy statystycznej. Budowa tablic statystycznych jest, wbrew pozorom, swoistą wiedzą, wcale nie łatwą. Jej zdobycie to nie tylko kwestia zajęć dydaktycznych, ale również poznawanie praktyki - najlepiej na podstawie wydawnictw Głównego Urzędu Statystycznego. Wykres będzie tu stanowił uzupełnienie tablicy statystycznej, w sposób bardziej plastyczny pokazując przebieg danego zjawiska.

III. Opis wyników

Statystyczny opis wyników polega na obliczeniu określonych charakterystyk zbiorowości w oparciu o wykorzystanie właściwej metodyki oraz przeprowadzenie analizy znaczenia tych wyników dla badanej populacji. Jest to zarówno diagnoza stanu istniejącego, jak i swego rodzaju projekcja uzyskanych rozwiązań na przyszłość. Projekcja stanowi zawsze jeden z trudniejszych etapów przewidywania statystycznego -może nie tyle ze względu na złożoność metod służących do tego celu, ile z uwagi na niestacjonamość zachowania się badanej materii i wynikające stąd trudności dopasowania właściwych reguł postępowaniu. Mając tego rodzaju kłopoty na względzie i zachowując niezbędną osi różność w przewidywaniu rozwoju zjawisk, nie sposób zrezygnowuć / lego rodzaju analizy.

Por. Wiesław Sadowski, Statystyka dla ekonomistów, Wyższa Szkoła Handlowa, Warszawa 1995.