Xerox Phaser200MFP 081126114635

144 Janusz Buga, Helena Kassyk-Rokicka

a w 2000 r. w porównaniu z poprzednim wzrost tylko o 5,3%. Zauważmy występowanie zmniejszającego się tempa przyrostu poziomu wydatków na ochroną zdrowia w badanych latach 1996-2000. Z roku na rok coraz mniejszy procentowy wskaźnik wzrostu. Nie oznacza to jednak, że w latach 1996-2000 były mniejsze absolutne poziomy wydatków na ochroną zdrowia (y_t). Odwrotnie, w każdym kolejnym roku notujemy wyższe wydatki na ten cel, w porównaniu z rokiem poprzednim, ale przyrosty te są z roku na rok niższe, czyli spada tempo przyrostu.

Podobnym celom służą też inne powszechnie stosowane mierniki dynamiki, a mianowicie proste (indywidualne) wskaźniki dynamiki, inaczej mówiąc: indeksy.

Indeksy indywidualne służą do badania zmian w czasie (czyli dynamiki) pojedynczych, prostych zjawisk indywidualnych ujętych w prosty szereg czasowy. Ogólna definicja indeksu prostego jest następująca:

(5.7)

Podobnie, jak przy badaniu przyrostów, podstawa porównań (yo) może być stała lub zmienna. W pierwszym przypadku będzie to indywidualny (czyli prosty) indeks o stałej podstawie porównań, nazywany też indeksem jednopodstawowym:

(5.8)

W drugim zaś przypadku otrzymamy indeks indywidualny o podstawie zmiennej, nazywany też indeksem łańcuchowym:

(5.9)

Ilustrując liczbowy sposób ich wyznaczania, skorzystamy z przykładu dotyczącego liczby sprzedaży nowych samochodów osobowych w Polsce w latach 1996-2000 (tabl 3).

Podstawy statystyki opisowej

Tabl. 3 - robocza

Lata	t	Liczba sprzedanych samochodów w tys.	i -Zl *t/c yc (1996 r. = 1,000)	i =Zu y*-i
1996		374	1,000	.
1997		478	1,278	1,278
1998		545	1,457	1,140
1999		640	1,711	1,174
2000		478	1,278	0,747 J

y

y<->

,    _    j, w czasOp*^^m'^e

Źródło: Obliczono na podstawie informacji zamieszczony⁰*

„Wprost”, styczeń 2001

0,278

0,l*°

0,174

•0,25L

podstaw P®"

Dla roku 1996 v_c = 1,000, gdyż jest to rok przyjęty    poziomy

równań. Dalsze wielkości otrzymaliśmy, dzieląc ko ^ę^dów w sprzedanych samochodów przez liczbę sprzedanych    .    _Wyniki

1996 r., np. 478 : 374 = 1,278, 545 : 374 = 1,457 itd. ^^_nik i* * przez 100, otrzymamy indeks w ujęciu procentowym.    nastąpił

1,278 oznacza, że w 1997 r. w porównaniu z rokiem ^ ^. j_naC2ej wzrost sprzedaży samochodów o 27,8% (1,278-100 = 12 ’ j 27,8% można powiedzieć, że w 1997 r. liczba samochodów    foku, tj

liczby sprzedanych samochodów w roku 1996, W k°^^^_sljnku do 1998 liczba sprzedanych samochodów wzrosła o 45,79^    ^ .. . j_edno-

1996 r. Analogicznie interpretujemy pozostałe dwa podstawowe, czyli o stałej podstawie porównań.    . y_C2_

Indeksy proste łańcuchowe i^-i otrzymaliśmy, dzielą⁰ p . Hczbv by sprzedanych samochodów w kolejnych latach przez * ^    1997

sprzedanych samochodów zawsze z roku poprzedniego-,    •, lalnem

indywidualny wskaźnik łańcuchowy jest równy    \ _uch_0Wv

wskaźnikowi jednopodstawowemu. Dla 1998 r. wskaźró ^ bieleni . otrzymaliśmy z dzielenia: 545 : 478 = 1,140, dla 1999 ^r' ^    •    ¹¹ ’

! 998 r. w stosunku do 1997 r. nastąpił wzrost sprzedaży &

640 : 545 = 1,174 itd. Uzyskane wyniki interpretujemy ^I^^QęjJotló\v u