0171

162

Badanie powierzchni ziemi.

Z udoskonaleniem się żeglugi i idącą z niem ręka w rękę większą ruchliwością człowieka, a przedewszystkiem po zastosowaniu prężności pary do okrętów i kolei żelaznych, zmieniło się to wszystko. Odkąd powstały towarzystwa geograficzne, publikacje ich stały się właściwem schroniskiem wszelkich nowin z dziedziny geograficznej, ale z nich wszystkie rzeczy ważniejsze przedostają się bezzwłocznie do naszych pism codziennych, których w XVIII a nawet XIX wieku niedostawało. Za ich pośrednictwem może się każdy nawet w szczegółach utrzymywać na bieżącym stanie wiadomości naszych. Ałe niemniej przeinaczył się w ciągu upłynio-nego stulecia udział w podróżach i badaniach. Już w pierwszej jego połowie zastęp tych, co ziemioznawstwu wyświadczyli ważne usługi, jest nieporównanie liczniejszy, aniżeli w okresie poprzednim, daje się jednak jeszcze przejrzeć; w ciągu ostatnich natomiast dziesięcioleci pamięć nie wystarcza do utrzymania w umyśle nazwisk tych wszystkich, mężczyzn i kobiet, co w Afryce i Australji, w Ameryce i Azji, na rojach wysp oceanu Spokojnego i na archipelagu Malajskim wedle możności swej i z rozmaitem powodzeniem przyczynili się do rozwoju poznania powierzchni ziemi naszej. Skreślenie historji odkryć w czasach najnowszych staje się ztąd zadaniem zgoła niełatwem, sam bowiem spis mnóstwa nazwisk wymienionych wywołuje znużenie czytelnika. Tych, których tu wymienić nie zdołamy, pocieszać musi myśl, ożywiająca żołnierzy po dokonaniu czynu chlubnego, że tam, gdzie wszyscy spełnili swój obowiązek, każdy z osobna przytoczony i wyniesiony być nie może.

Rysunek psa morskiego -we francuskim opisie podróży z XVI wieku. Według Lacroix.