0462

441

Badanie powierzchni ziemi.

Z Senhagji od X wieku rozprzestrzeniał się islam coraz dalej na wschód: do państwa Ghana czyli Ghanata na krańcu południowym pustyni, po północno-zachodniej stronie górnego Nigru, do Melle i Sonrhai, dwóch innych państw tejże okolicy, potężnych na schyłku średniowiecza i w pierwszych stuleciach czasów nowożytnych, a wreszcie i do krajów plemienia Haussa w zaludnionej kotlinie jeziora Czad. Zapewne, z odsłonienia tego skorzystała geografja średniowiecza również mało, jak i w wiekach ubiegłych,

Źródła i połączenia rzek afrykańskich.

Według wyobrażeń średniowiecza późniejszego.

nasze dopiero czasy potrafiły iść dalej za wskazówkami podróżników arabskich i z nich korzystać; czyż ztąd jednak wiadomości zebrane przez nich mniejszą mają wartość? Słusznie sądzi Oskar Peschel, że krajoznawstwo narodów dawnych wtedy tylko zrozumieć możemy, gdy posiadamy własne wiadomości o obszarach opisanych przez geografów poprzednich; na Indje Ptolemeusza mogliśmy wzrokiem jasnym spojrzeć dopiero, gdy podróżnicy nowocześni koronę kolonjalnego państwa brytańskiego zmierzyli we wszystkich kierunkach. Podobnież Sudan z całą swą ruchliwą gmatwaniną

Wszechświat i człowiek—Tom III.    ⁶²