94294201

226 DR. POŻERSKI

tv nowego lub stearynowego). Pod wpływem działania lipazy tłuszcze obojętne ulegają rozkładowi, dając wolne kwasy tłuszczowe i glicerynę. Wolne kwasy tłuszczowe już w chwili swego powstawania spotykają z jednej strony również wolne zasady soku trzustkowego, z drugiej żółć, która zawiera zasady słabo związane z kwasami żółciowymi (taurocholan i glikocholan sodowy). W ten sposób dane są warunki do powstawania nowych połączeń a mianowicie połączeń kwasów tłuszczowych z zasadami, czyli mydeł. Temu działaniu lipazy ulega oczywiście tylko część tłuszczu; pozostała zaś jego ilość w postaci mniejszych lub większych kuleczek, jeszcze nie zmieniona, wobec mydła przedstawia nowe zjawisko fizyczne. Pod wpływem ruchu jelit a głównie ruchu cząsteczek cieczy, spowodowanego zmianami temperatury podczas tworzenia się coraz nowych cząsteczek mydła, obojętny tłuszcz rozpada się na coraz drobniejsze kuleczki i ostatecznie tworzy bardzo drobną zawiesinę, emulsyę tłuszczową, mętną nieprzeźroczystą białą ciecz, najzupełniej przypominającą mleko.

Gliceryna rozpuszcza się łatwo w wodzie i w ten sposób przechodzi do komórek i naczyń krwionośnych. Kwasy tłuszczowe, związane z zasadami jako mydła, są także ciałami rozpuszczalnemi. Dzięki więc lipazie tłuszcze obojętne stały się zdolnymi do wessania.

Tłuszcze, które znajdujemy w pokarmach, nie zawsze zresztą są tak proste, jak przyjęliśmy wyżej; w żółtku n. p. jaja kurzego znajdujemy ciała tłuszczowe tak zwane lecytyny. Są to związki tłuszczowe, zawierające kwas fosforowy, glicerynę i cholinę. Związki te również ulegają rozkładowi pod wpływem lipazy na swe elementarne składniki.

Lipaza, podobnie jak amilaza, zjawia się w soku trzustkowym w stanie gotowym do działania, nie potrzebuje więc być.ki-nazowaną jak trypsyna.

Sposoby badania trawienia tłuszczów. Ścisłe metody oznaczenia ilości kwasów tłuszczowych polegają na oznaczeniu sposobem wagowym nierozpuszczalnych mydeł, które można otrzymać z kwasów tłuszczowych zapomoca soli wapniowych. Lecz metody te są bardzo kłopotliwe i ograniczymy się tu tylko do wskazania prostszego sposobu, który polega na badaniu rozkładu monobu-tyryny zapomoca lipazy.

Sporządza się 5°/_c rozczyn monobutyryny w 0,85°/₀ VI. Do 10 cm* tego rozczynu dodaje się 1 cm* soku trzustkowego i umieszcza się w termostacie; po godzinie mierzy się kwasy tłuszczowe rozczynem ¹/₁₀ n sody wobec fe-nolftaleiny. Otrzymaną kwasotę porównywa się z kwasotą drugiej probówki,.