Magazyn65901

AJENCYJNA UMOWA - AJENT

notarjalna takiego pełnomocnictwa wobec brzmienia art. 96 § 1 Kod. Zob., który uzależnia taką formę od wymogów przepisów szczególnych, co w danym przypadku nie zachodzi. — Mając na uwadze jednak ochronę praw ajenta — jako strony w obrocie gospodarczym zwykle słabszej — ustawa zezwala ajentowi na przypadek zawarcia umowy nie na piśmie, na żądanie dającego polecenie w trybie art. 569 K. H., potwierdzenia pisemnego umowy z wyszczególnieniem jej istotnych warunków.

2. Treść umowy. Treścią umowy, której zakres wyznacza art. 568 K. H., będzie z zasady: 1) albo pośredniczenie w zawieraniu umów z osobą trzecią w imieniu dającego polecenie, 2) albo zawieranie umów z osobą trzecią przez ajenta w imieniu i na rzecz dającego polecenie, 3) albo też równoczesne pośredniczenie w zawieraniu takich umów i ich zawieranie. — O ile treścią umowy jest również zawieranie umów, musi być ajent do tego specjalnie w umowie umocowany. Treść umowy rozciąga się na szereg warunków dodatkowych, związanych z wykonaniem umowy, a przedewszystkiem: określenia wysokości i sposobu pobierania wynagrodzenia przez ajenta, czyli t. zw. prowizji, zakreślenia okręgu działania ajenta bądź okręgiem te-rytorjalnym, bądź gronem osób, bądź też na podstawie innego probierza, zastrzeżenia zwrotu kosztów, oznaczenia, na jaki czas umowa została zawarta i t. p. — Uzależnione to jest od okoliczności faktycznych, przyczem zaznaczyć należy, iż w braku powyższych zastrzeżeń zastosowanie mieć będą w stosunkach między kontrahentami przepisy Kodeksu Handlowego.

Umowa ajencyjna nie musi być zawarta w jednym akcie pisemnym lub w jednem porozumieniu; wszelkie dodatkowe porozumienia kontrahentów, dalsza korespondencja i nadsyłane przez dającego polecenie wskazówki lub zakazy w treści swej stanowią w dalszym ciągu integralną część umowy ajencyjnej.

IV. Podstawowe zasady umowy ajencyjnej.

1. Potrzeba umowy. Stosunki wzajemne kontrahentów umowy ajencyjnej winny być z zasady uregulowane treścią umowy, zawartej między stronami; wobec jednak szybkości obrotu, przy częstem niezawieraniu umów w formie pisemnej, przy braku czasu w stosunkach handlowych na sprecyzowanie warunków — w razie wątpliwości zastosowanie mieć muszą następujące zasady oparte na wyraźnych przepisach ustawowych: ajent winien się stosować do wskazówek dającego polecenie; zasada powyższa oparta jest na slusznem założeniu, iż ajent w wykonaniu swych czynności zawodowych działa zawsze na rachunek dającego zlecenie; ostatni jest zainteresowany w wyniku gospodarczym dokonywanej przez ajenta czynności, stąd, jako „dominus negotii“ posiada uprawnienie do regulowania, drogą dawania wskazówek ajentowi, działalności ajenta i dostosowywania jej do swych potrzeb gospodarczych. Wskazówki, ograniczenia, limity i t. p. mogą zawierać się zarówno w samej umowie, będącej nawiązaniem między stronami stosunku ajencyjnego, jak również w dalszych dodatkowych porozumieniach się stron. Ajent winien stosować się do dyspozycyj swego zleceniodawcy w szczególności, gdy przedmiotem jego działalności jest zawieranie umów z osobą trzecią, do czego posiadać winien specjalne umocowanie; dokonanie czynności z przekroczeniem takiego upoważnienia lub w jego braku powoduje skutki, z art. 573 K. H. płynące, a mianowicie możność niepotwier-dzenia zawarcia umowy przez dającego polecenie oraz odstąpienia od niej.—Z drugiej jednak strony na dającym polecenie leży obowiązek wyraźnego, jasnego i bezwzględnego wypowiedzenia się w pewnych sytuacjach faktycznych, powstałych na tle wykonania umowy ajencyjnej; w szczególności obowiązany on jest do bezzwłocznego wydania wskazówki (ratyfikacji lub jej odmowy), w omówionym wyżej przypadku art. 573, co ma wielką doniosłość prawną ze względu na ochronę praw osoby trzeciej, przystępującej do zawarcia w dobrej wierze tranzakcji z ajentem. Dający polecenie musi również wydać wyraźną wskazówkę działania w przypadkach zwrócenia się doń ajenta z prośbą o wypowiedzenie się w zawiłych sytuacjach faktycznych, jak np.: przy zawieszeniu wypłat przez osobę trzecią, przy zmianie konjunktury, zepsuciu się towaru nadesłanego i t. p. Z zasady powyższej wypływać będzie dalej obowiązek ajenta do udzielania dającemu polecenie wszelkich informacyj o przebiegu dokonywanych tranzakcyj, a w dalszym ciągu zaś