Magazyn6
0801

200

AUSTRJA

del, A. Salzburskie i Austrjackie Alpy Wapienne z grupą Salzkammergut (Dachstein 2 996 m) oraz Totes Gebirge. Pas ten kończy się na wsch. Lasem Wiedeńskim. Krystaliczny pas środkowy tworzą w obrębie Austrji Alpy Otztalskie (Wildspitze 3 774 m), A. Zillertalskie ze szczytem Hochfeiler (3 523 m) i grupą Tux, dalej Wysokie Taury (Hohe Tauern) ze szczytem Gross-glockner (3 798 m) i grupą Ankogel (3 253 m). Dalej ku wsch. leżą niższe od poprzednich Małe Taury (Niedere Tauern) ze szczytem Hoch-Golling (2 863 m), A. Eisen-erzkie (Hochtor 2 373 m), A. Noryckie (Eisenhut 2 441 m) i góry Litawskie (Lei-tha) opadające w nizinę Węgierską o wys. do 480 m.

Z płd. pasa wapiennego wznoszą się w granicach A.: Alpy Karnijskie i Kara-wanki. Obszar leżący na płd. od Alp składający się z pagórkowatej i równinnej części Przedgórza Alpejskiego oraz z części masywu Czeskiego, który jest wyżyną. Odrębną jednostkę stanowi dolina Dunaju z bardzo malowniczym przełomtm Wachau i kotlina Wiedeńska.

2. Klimat, rzeki, jeziora, lasy. Górska część A. posiada klimat alpejski z obfitemi opadami, szczególnie śnieżnemi. Prócz wiatrów górskiego i dolinnego częstym jest tutaj alpejski wiatr kaskadowy t. zw. „fóhn“. Pin. i płn.-wrch. część Alp posiada środkowo-eropejski klimat umiarkowany, część zaś pld.-wsch. klimat kontynentalny niziny Węgierskiej.

Wszystkie rzeki na obszarze A. uchodzą do Dunaju a z nim do m, Czarnego. Najważniejszą rzeką jest Dunaj, który w obszarze A. płynie na przestrzeni 350 km, dalej Inn (270 km), Enns (260 km), Drawa (250 km), Salzach (228 km) i Mur (380 km). Z tych jedynie Dunaj oraz część rzeki Enns (28 km) są żeglowne. Inne rzeki posiadają duży spadek i niewy-równane koryta, ich siła jest wykorzystywana dla celów elektryfikacyjnych. Z jezior należy wymienić jez. Neusiedler i Bodeńskie, których znaczne części należą do A., dalej j. Atter (47 km²), Traun (25 km²), Wórther (22 km²), Mond (14 km²) i in. Liczne i piękne jeziora polodowcowe, znajdują się w grupie Salzkammergut.

Obszar górski pokrywają lasy (szpilkowe i liściaste) a nad nimi ciągną się hale. Pola uprawne występują jedynie w szerokich i słonecznych dnach dolinnych (np. w Tyrolu pola uprawne i ogrody zajmują 6% pow. og., lasy zaś i pa-tw -ska 94°/o), w obszarze wyżynowym role i ogrody zajmują 48% pow. og.

3* Ludność. Austrja posiada (1934 r.)

6    759 062 mieszkańców, zatem na 1 km² wypada 80,6 ludzi. Na 1000 mężczyzn przypada 1 077 kobiet. Ludność A. jest narodowościowo i wyznaniowo bardzo jednolita. Niemcy 94%, Czechoslowacy 1.3%, Kroaci i Słoweńcy 1.2%, Węgrzy 0.2%, inni 3.3%. Wyznaniowo przeważają rzym.-katolicy (93-7%), poczem idą protestanci (3.1%) i żydzi (2.9%). Przyrost ludności, który do r. 1925 stale wzrastał (w latach 1921—25 — wynosił 6.4 na 1 000 mieszk.) — od r. 1926 stale spada (1930 — 3.2, 1931 — 1.9, 1932 — 1.3 — na 1 000 mieszk.).

Gęstość zaludnienia wykazuje zależność od warunków naturalnych i stosunków gospodarczych. W obszarach przemysłowych sięga do 150 ludzi na km² (okol. Wiednia), na Przedgórzu Alpejskiem i w uprzemysłowionej Styrji wynosi ok 100 l./km², w obszarach rolniczych od 40—80 l./km², w Alpach zaś poniżej 20 l./km².

W Wiedniu mieszka 27,3% ludności. A. (1 865 000). Dużych miast jest w A. 10, z tego 3 większe: Graz (153 000 mieszk.), Linz (102000), Innsbruck (56000) oraz

7    miast o liczbie 20—40 000 mieszkańców: Salzburg (38 000), Wiener Neustadt (37 00), St. Pólten (32000), Klagenfurt (27 000), Baden (22 000), Steyer (22 000) i Villach (2200). Następnie 14 miast

0    liczbie 10—20000 miesz. i 35 o ilości 5—10 uoo miesz. Inne miejscowości są osadami wiejskiemi, które zamieszkuje bo % og. ludności. Wskazuje to na dużą przewagę osadnictwa wiejskiego. Najwięcej osad znajduje się w kotlinie Wiedeńskiej, na wyżynach Przedalpejskich oraz w pagórkowatej części Styrji. Osady są przeważnie skupione (kupówki, ulicówki), jedynie w obszarze górskim są one rozprószone. W obszarze wyżynowym osady leżą zarówno na dnie dolin, jak i na wierzchowinach. W Alpach znajdują się jedynie w dnach dolinnych. W dolinach dużych

1    szerokich występują wsie skupione i przysiółki, w dolinach małych domy są rozprószone i osady jednodworcze). Osady położone są najczęściej na stożkach napływo-