Magazyn6
9401

886

DOBRA PAŃSTWOWE ROLNE — DOBROBYT

Obecnie pozostaje w Zarządzie Naczelnej Dyiekcji Lasów Państwowych ok. 114 tys. ha majątków rolnych, z których część zostanie jeszcze przekazana do parcelacji, część zaś stanowią majątki już użytkowane przez placówki kultury rolnej, bądź stanowiące rezerwaty dla przyszłego wykorzystania w ten sam sposób.

Jak widać, majątki państwowe dostarczyły odpowiednich terenów dla utworzenia ognisk kultury rolniczej i w ten sposób przyczyniły się do podniesienia kultury rolnej w państwie, a obecność tych majątków współdziałała w przeprowadzeniu państwowego programu reformy rolnej, poza tern dzierżawcy majątków państwowych mogli i winni byli być pociągnięci do pracy społecznej i kulturalnej na wsi.

Dla właściwego wykonania wymienionych wyżej zadań potrzebny był określony plan, a konsekwentne wykonanie takiego planu wymagałoby pewnego okresu czasu, posiadania odpowiednich środków materjal-nych, wreszcie pewnej równowagi w psychice ludności wiejskiej; brak tych czynników w pierwszych latach zarządu majątkami państwowemi zmuszał do stosowania często przy sprawowaniu tego zarządu przypadkowości, co nie pozwalało na właściwe wykorzystanie w tym okresie w całej pełni majątków państwowych.

Przybliżone w przewidywaniu rozdysponowanie majątkami państwowemi będzie następujące: 5% do 10% powierzchni tych majątków stanowić będą tak zwane ośrodki kultury rolniczej, częściowo już na ten cel użytkowanie, a częściowo zarezerwowane, nieco ponad 70% powierzchni zostanie użyte na parcelację, głównie na upełnorolnienie małych gospodarstw i częściowo na utworzenie nowych kolonij, reszta stanowi gospodarstwa rybne, pozostające w administracji państwowej albo wydzierżawione oraz majątki przekazane innym ministerstwom.

Literatur*:    DomSnen- Verwaltung des Preussischen Staates.

1013. — Handbuch desGrundbesitze» im deutschen Beiche. 1013. — Kamkoteski Józefi Konfiskaty. Warszaw 1018. — Kru««eicaM Stanłnlatrt Majątek Państwa Polskiego. War-nawa 1031. — SoJmHeg Jarosław Państwowe majątki rolne. Przemyśl i Handel. 1920. Zeszyt 4. — Ustaw ob uprawliecjt kazionnych imienij w zapadnych i pribałtijskich gubenyach swod Zakonom rosijnkoj Imperji. T. VIII, cz. I 1012.

Jarosław Sakowicz.

Dobrobyt.

i. Dobrobyt indywidualny. 2. Dobrobyt społeczny. 3. Cele i metody ilościowego badania. 4. Czynniki wpływające na dobrobyt.

1.    Dobrobyt indywidualny. Dobrobyt jednostki jest to stopień zaspokojenia jej potrzeb. Częścią ogólnego dobrobytu jest d. gospodarczy, wynikający z sytuacji danej jednostki w ramach gospodarstwa społecznego. D. gospodarczy, pojęty jako stopień zaspokojenia potrzeb przez działania gospodarcze jest kategorją ściśle subjektywną, jest przeżyciem jednostki, możemy go jednak odnieść do objektywnych zjawisk rynkowych. Podstawą zaspokojenia potrzeb jest dochód i to dochód czysty, co do którego jednostka może mieć gwarancję ciągłości. O ile jednostka gospodaruje na czas krótszy niż nieskończoność, podstawą jej konsumcji będzie nietylko czysty dochód, lecz także część majątku. Przyjmuje się jednak, jako typowe, dążenie do konsumowania czystego dochodu przy nienaruszonej substancji majątku. D. gospodarczy jednostki waha się równolegle z jej czystym dochodem reamym o ile potrzeby nie ulegają zmianom. Teoretycznie d. pokrywa się z całkowitą użytecznością. Pewne trudności w zdefinjowaniu d. miała szkoła marshal-1’owska, nie posługująca się pojęciem całkowitej użyteczności, a operująca jedynie izolowanemi krzywemi użyteczności poszczególnych dóbr. D. wynikający z ogólnej konsumcji była to w ramach konstrukcji Marshall’a suma nadwyżek konsumenta, osiągniętych przy nabywaniu poszczególnych dóbr. Przy sumowaniu uwzględniał Marshall w dość skomplikowany sposób związki substytucyjności i komplementar-ności między dobrami. D. jednostki jest wielkości wymierzalną o tyle, o ile wymie-rzalną jest użyteczność i założenie wymie-rzalności użyteczności, niekonieczne już dziś w teorji wymiany, staje się niezbędne przy badaniu d. jednostki nawet w ramach tego samego systemu preferencji. O ile preferencje jednostki zmieniają się, tracimy wszelką podstawę do określenia zmian jej dobrobytu.

2.    Dobrobyt społeczny. Analogicznie do d. jednostki możemy oznaczyć d. grupy społecznej określonej terytorjalnie (społeczeństwa państwowe czy narodowe?) lub przy pomocy takich kry ter j ów jak podobne położenie gospodarcze, polityczne, kulturalne (klasa robotnicza, włościańska, inteligen-