Magazyn67401

370

GIEŁDY — GIOLITTI GIOYANNI

możność wyzyskania różnic kursowych, in-nemi słowy, rozstrzygają one o zrównaniu cen na różnych rynkach, a co najważniejsze, przez swój arbitraż ubezpieczeniowy przerzuca się ryzyko zaopatrywania przedsiębiorstw w surowce i trzymania towarów na składzie na spekulantów; terminowe kursy uwalniają w dużej mierze przemysł i handel od niepewności kształtowania się ceny.

d) Znaczenie umów terminowych: corner, ring, interesy prawno-dostawne. Zawieranie tranzakcyj terminowych na g. wymaga nie-tylko dokładnej znajomości techniki całej gry giełdowej, ale także umiejętności orjen-towania się w kupnie-sprzedaży na innych giełdach, które pośrednio lub bezpośrednio łączą się i wpływają na kurs zainteresowanego towaru. Pragnąc grać na g. terminowej, trzeba posiadać znajomość całokształtu ogólnych stosunków gospodarczo-handlo-wych danego rynku giełdowego, jak również swego całego kraju i innych rynków, a w szczególności rynków g. ważnych dla danego towaru, nadto i znajomość wpływów, wywieranych na tych g. na cenę tego towaru. Łączność interesów rzeczywistych z terminowemi jest ścisła. Podwyżka czy obniżka cen odwzajemnia się natychmiast, i na tej właśnie zasadzie powołują speku-lanci-zwyżkowcy sztuczny popyt, t. zw. „corner", który ewentualnie przez połączenie się całego szeregu firm łącznie z bankami rozszerza się na syndykat spekula-cyjny, czyli „ring". Czynność corneru, czy ringu polega na skupieniu w swoich rękach całego możliwie zapasu towaru na rynku, aby przez to w dniu wykonania kontraktów terminowych przez zniżkowców nie mogli oni wykonać kontraktu sprzedaży, wskutek tego, że wszystkie kontrakty kupna są u zwyżkowców, którzy nie sprzedają, czyli zniżkowcy, nie mogąc ani dokonać kontraktu przeciwnego, ani zamienić kontraktu terminowego na rzeczywisty (bo towar znajduje się u zwyżkowców), a pragnąc wykonać swoje zobowiązanie muszą albo dokonać sprzedaży terminowej, albo dostarczyć towaru, czyli muszą się zgodzić na cenę, podaną jednostronnie przez zwyżkowców, t. j. przez „corner" względnie „ring". Siłą faktu takie wygórowane kursy spadają potem gwałtownie. Tego rodzaju niezdrowe tranzakcje wywołują dezorganizację rynku, i dla ludzi, którzy zdała stoją od g., a więc dla producentów rolnych powodują straty i zniechęcenia do solidnej pracy na roli.

1    dlatego to niektóre państwa (Polska, Węgry, Austrja) zakazały zawierania tranzakcyj terminowych, inne zaś państwa (Niemcy) na ich miejsce częściowo wprowadziły dla ważniejszych produktów rolnych tranzakcje zastępcze, pod nazwą: „interesy prawno-dostawne". Zasadnicza różnica interesu prawno-dostawnego od terminowego polega na stwierdzeniu rzeczywistego posiadania towaru sprzedanego, umożliwieniu dostawy towaru innej jakości i na otrzymaniu terminu dodatkowego. A dzieje się to przez stwierdzenie rzeczywistego posiadania towaru wraz z jego jakością przez

2    znawców. Dowód ten dołącza się do za-powiedzenia. W ten sposób ustawodawca usunął pozorne zapowiedzenie, przy którym kupujący, widząc, że towar odebrać musi, a sprzedać go nie mógł do dnia terminu odbioru towaru, sprzedawał go wtedy za wszelką cenę, aby tylko uniknąć dalszych strat, i tak obniżał cenę pracy rolników. Przyznanie prawa zwłoki i prawa dostawy gorszej jakości (do pewnego minimum) za bonifikatą naruszało również charakterystyczne dwie cechy interesu terminowo-róż-niczkowego, gdzie jakość i termin muszą być zawsze ściśle dotrzymane.

Literatura : Topolski: Der Kaffeeterminhandel. Hamburg 1896. — BUhlert Baumwolle auf Zeit. Ndmberg 1931. — Chan-koicakt: Arytmetyka handlowa. Warszawa 1934. — Cunge: Bawełna na rynkach fwiato, ł ódi 1934. — FUrmt: Die BOrse. Leipzig 1912. — Geig&r I FUrstenthaL Dos Kostgeschdft in Effekten an der V/iener BOrse. Wien 1908. — Górniak: Pie-niądz_t czek, weksel. Lwów 1936.— HandwOrterbuch der Staats-wissenschaften. Jena 1924. — Hellauer: System der Welt-handeislehre. Berlin 1920. —• Hirmchfetd: BauwoU-Termin-geschdft. Hamburg■ — JdhUnger-HirschMm Prazis des Getreidegeschdftes. Berlin 1925. — Katreranu Kaufmdnnisches Bechnen. Berlin 1929. — Katelbach: Organizacja handlu wełną w Polsce. Warszawa 1932. — Koroicicz: Polityka handlowa. Lwów 1931. — Nicklłsch: HandwOrterbuch der Be-triebswirUchafl. Berlin 1928. — Obst: Geld-, Bank- u. BOrse-wesen. Stuttgart 1929.— Schmidt: Liguidation u. Prolongation im Effektenhandel. Leipzig 1922. — Seifert: Polskie i zagraniczne instytucje popierania eksportu. Lwów 1932. — Tenńe: Notowania towarów międzynarodowych. Lwów 1934. — Sonn-dorfer: Die Technik des Welthandels. Wien 1912.— Tomanek: Handel pieniętny i towarowy. Lwów 1934. — Fgnietcekl: Handel terminowy dewizami. Kraków 1933. — Vogel: Dos Deuisentcrmingeschdft. Berlin. — Wojtyna: Handel terminowy na giełdach towarowych. Warszawa 1933. — Tenie: Handel mięsny. Warszawa.—Woyzbuns Giełda. Warszawa 1928.

Teofil Seifert.

Giolitti Giovanni.

G., włoski polityk i mąż stanu (1842— 1928). Piemontczyk, po dłuższym okresie służby administracyjnej działalność polityczną rozpoczął w 40 roku życia. Jako minister skarbu w gabinecie Crispiego