Magazyn67201

668

LUDNOŚĆ

I 128 1 194 1 221 1 147 1 096 1 047

1 019 996 1 038 1 t>33 929

1 112 1 119 1 108 1 082 1 015

1 113

1 169 1 098 1 202 1 067 1 001

wysokim poziomem umieralności kobiet, w znacznej mierze będącym skutkiem za młodo zawieranych małżeństw i wczesnego macierzyństwa; czasami przewaga ta jest pozornie zwiększona przez niekompletność spisów ludności (częstsze pomijanie kobiet). W krajach amerykańskich i australijskich niedobór kobiet jest natomiast wynikiem wielkiej przewagi mężczyzn wśród ludności napływowej. Tak np., w Stanach Zjednoczonych w 1930 roku przypadało wśród ludności białej, urodzonej w Stanach, 989 kobiet na 1 000 mężczyzn, zaś wśród ludności urodzonej zagranicą — tylko 869; we Francji w 1931 roku wśród Francuzów 1 108, wśród cudzoziemców zaś — tylko 608.

Ewolucja stosunku liczebnego obu płci w krajach europejskich miała przed wojną przebieg dość niejednolity i nierówny; trzeba przytem pamiętać, że dane dla pierwszej połowy XIX stulecia dość często nie obejmują wojska, powiększając w ten sposób pozornie nadwyżkę kobiet. Wojna światowa wywołała gwałtowny wzrost nadwyżki kobiet w krajach, które brały w niej udział, lub przemianę niedoboru w nadwyżkę (Bul-garja; w Serbii w granicach przedwojennych na 1000 mężczyzn przypadało 937 kobiet, bezpośrednio po wojnie — 1 o-j.2). Największe rozmiary nadwyżki kobiet po wojnie znajdujemy w Związku Sowieckim, gdzie wojna domowa pogłębiła jeszcze straty, wywołane przez wojnę światową.

Struktura według płci ludności miejskiej wykazuje zazwyczaj odchylenia od przeciętnej w kierunku przeciwnym, niż ludność napływowa, pochodząca z innych krajów; ludność miejska oznacza się szczególnie silnie zaakcentowaną przewagą liczebną kobiet.

TABL. 57. KOBIETY na 1 000 MĘŻCZYZN WŚRÓD LUDNOŚCI MIE JSKIE J I WIE JSKIE J.

Polska, 1931

Miasta ogółem.............

Warszawa..............

Kraków...............

Miasta liczące ponad 20 tys. mieszk. . . .

Miasta mniejsze............

Wieś.................

Stany Zjednoczone, 1930

Miasta ogółi m New York . . Boston . . . Baltimore . . Wieś . . . .

Anglja, 1930

Miasta ogółem.............

Londyn ................

Inne miasta większe..........

Miasta mniejsze............

Wieś.................

Niemcy, 1933

Gminy, liczące 100 i więcej tys. mieszkańców

Berlin...............

Hamburg.............

Wrocław..............

Gminy, liczące od 2 do 99 tys. mieszkańców Gminy, liczące poniżej 2 tys. mieszkańców

Nadwyżka kobiet wśród ludności miejskiej jest tak ściśle związana ze specyficzną wielkomiejską strukturą społeczno-zawodową, że wykazuje ona znaczne wahania w obrębie samach miast, w zależności od dzielnicy, malejąc w kierunku od śródmieścia do krańców. W Wiedniu, w 1934 roku, liczba kobiet na 1 ooo mężczyzn wahała się od 1 553 w śródmieściu (Jnnere Stadt) do i 037 na przedmieściu Simmering; dla Warszawy dane spisu 1931 roku dają obraz następujący:

TABL. 58. KOBIETY NA 1000 MĘŻCZYZN W WARSZAWIE WEDŁUG DZIELNIC.

Dzielnice	Kobiety na rooo mężczyzn	Dzielnice	Kobiety na 1000 mężczyzn
Ogółem ....	1194	VII. Praga . . .	I I04
,, Stara Warszawa"	1218	,, No wa Warszawa''	I 102
I. Śródmieście .	1330
II. Stare Miasto	1167	VIII. Żolibórz .	1158
III. Muranów	I Iię	IX. Wola . . .	1 074
IV. Powązki		X. Mokotów .	I II4
i Leszno . .	1145	XI. Grochów .	I I24
V. Towarowa		XII. Targówek .	1068
i Mirowska .	1081
VI. Południe	1399

Dzielnice I i VI stanowią właściwe śródmieście Warszawy, dzielnice IX i XII mają charakter wybitnie przedmiejski.

Stosunek liczebności obu płci w różnych grupach wieku przedstawia tabl. 59; przy korzystaniu z niej trzeba pamiętać, że niedokładności określania wieku są zwykle znacznie większe dla kobiet, niż dla mężczyzn, co zniekształca stosunek liczLy kobiet do liczby mężczyzn w obrębie grup wieku; w krajach azjatyckich liczyć się też trzeba z możliwością większych luk i opuszczeń podczas spisów w stosunku do kobiet niż do mężczyzn.