Magazyn6101

167

OSUCHOWSKI ANTONI — OSZCZĘDNOŚĆ

Osuchowski Antoni.

O., adwokat przysięgły, inicjator, organizator i fundator stowarzyszeń i dzieł społecznych, największy „jałmużnik" i powiernik ofiar i funduszów, składanych na cele społeczno-narodowe. Urodzony 13. VI. 1849 w Paryżu, zmarł 9. I. 1928 w Warszawie. Był synem Hieronima, oficera Wojsk Polskich, rannego w 1831 pod Grochowem, później emigranta, i Izabeli z Góreckich. Uczył się w szkole batignolskiej w Paryżu, w II gimnazjum w Warszawie, poczem wstąpił do Szkoły Głównej na wydział prawa i administracji; dyplom uzyskał już po zamknięciu tej uczelni, od uniwersytetu warszawskiego w 1870. Praktykę zawodową rozpoczął jako patron Trybunału, zaś po reformie sądownictwa w 1876 jako adwokat przysięgły. Poza pracą zawodową oddawał wszystkie siły działalności społecznej, organizując i wspomagając instytucje, ratujące Polaków przed utratą ziemi i narodowej świadomości. Na założenie komisji koloni-zacyjnej przez Bismarcka odpowiedział Osuchowski zebraniem około 3 miljonów marek niemieckich na założenie Banku Ziemskiego w Poznaniu. Zakładał i wspomagał pisma ludowe na Kaszubach, Mazurach i Górnym Śląsku, zasilał Towarzystwo Czytelni Ludowych — wszystko dla ratowania rodaków przed germanizacją. Finansował Macierz Szkolną Księstwa Cieszyńskiego i łożył na utrzymanie szkół i bibljotek. Od założenia (1905) do zamknięcia (1907) Polskiej Macierzy Szkolnej w Królestwie Polskiem był jej rzeczywistym organizatorem i kierownikiem. Jako prezes Zarządu Głównego (prezesem Rady był Henryk Sienkiewicz) przeprowadził mobilizację sił ludzkich i finansowych i przez to umożliwił utworzenie i utrzymywanie sieci szkół, które nawet po zamknięciu Macierzy przez rząd rosyjski istniały pod firmą prywatnych osób i korzystały niejednokrotnie z dalszej pomocy finansowej O. W czasie wojny, która go zaskoczyła w Marienbadzie, wezwany przez Sienkiewicza do Vevey w Szwajcarji, stanął obok niego, I. J. Paderewskiego i innych jako skarbnik Komitetu Generalnego Pomocy dla Ofiar Wojny w Polsce. Zebrana suma ofiar, 17 miljonów franków szwajcarskich, ilustruje wysiłek i ogrom tej pracy. W 1918 wrócił do Warszawy i od-razu stanął do społecznej służby w odradzającej się ojczyźnie. Przyjął prezesurę Towarzystwa Bibljoteki Publicznej; zorganizował Warszawski Komitet Obrony Lwowa i rozwinął dużą akcję pomocniczą na te cele. Stale wspomagał pieniężnie z ofiar do jego rąk składanych Akademję Umiejętności w Krakowie (która, jako wyraz wdzięczności, ofiarowała mu pierścień herbowy). Ostatnie lata życia poświęcił pracy i myśli o poprawieniu losu Polaków, żyjących na przygraniczu i w innych państwach. Założył Towarzystwo Opieki Kulturalnej nad Polakami Zagranicą im. Adama Mickiewicza, był jego prezesem i organizatorem. Wydał modlitewnik dla Polaków zagranicą p. t. „Bóg i Ojczyzna", napisał sporo memorja-łów i artykułów, poświęconych tej sprawie, w szczególności obronie przed wzmożoną germanizacją kresów polsko-niemieckich.

Napisał o nim H. Sienkiewicz: „Osuchowski — jest typem człowieka idei, który jak igła magnesowa zwraca się ciągle w jednym kierunku: myśl służenia dobru publicznemu opanowała jego życie i uzbroiła w trudną do wiary wytrwałość". Odrodzona Rzeczpospolita Polska odznaczyła O. orderem Orła Białego.

Józef Stemler.

Oszczędność.

I Oszczędność w gospodarstwie jednostki. 2. Oszczędność i gospodarstwo społeczne. 3. Przegląd doktryn.

1. Oszczędność w gospodarstwie jednostki.

Oszczędzaniem nazywamy przeznaczenie części dochodu na zaspokojenie potrzeb przyszłych. Potrzeby przyszłe mogą być zaspakajane albo przez zużytkowanie sumy odłożonej, albo przez użytkowanie jedynie dochodu, który przynosi majątek zebrany przez o. W obu przypadkach motywem o. jest albo przewidywanie, że przyszłe potrzeby byłyby gorzej zaspakajane niż obecne (bądź skutkiem wzrostu intensywności potrzeb w przyszłości, bądź skutkiem spodziewanego spadku dochodów), albo też chęć poprawienia przyszłej sytuacji gospodarczej kosztem obecnej. Przy konsumowaniu jedynie dochodów od kapitału sama suma kapitałowa nie doznaje uszczerbku, ogólna suma dochodów jest więc nieograniczona, aby więc i tu sprowadzić równość krańcowych korzyści i krańcowej ofiary, musimy odwołać się do hipotez dodatkowych. Ogólna su-