maistre o papiezu018501

185

Jestlo już zakorzeniony Mad protestancki, który się upiera, aby zaczynać od umiejętności, kiedy należy rozpocząć od żywego słowa w tonie rozkazującym i przy dźwięku muzyki, zacząć także potrzeba od malowideł, uroczystych obrządków i wszystkich zewnętrznych oznak wiary, nie dopuszczając żadnego sporu.. Ale duma tego ani pojąć, ani zrozumieć nie potrafi.

P. Klaudyusz Buchanan, doktor teologii Anghkańskićj, wydał przed kilku laty dzieło o stanie chrystyanizmu w Indyach, w którym najbardzićj zadziwiający fanatyzm, ukazuje się obok mnóstwa zajmujących uwag 1). Nicość prozelityzmu protestanckiego na każdej tam maluje się stronnicy, równie jak zupełna obojętność rządu Angielskiego pod względem religijnego urządzenia, tego wielkiego kraju.    > v .    *

„Dwadzieścia pułków angielskich" mówi on „nie mają wA-zyi ani jednego kapelana. Żołnierze żyją i umierają bez żadnej religijnej opieki 2). Gubernatorowie Bengalu i Madras nie udzielają źadnćj protekcyi Chrześcianom krajowym, wolą rozdawać urzęda Indyanom i Mahometanom 3). W Saffera cały kraj jest w mocy (duchowej) katolików, którzy zajęli go w spokojne posiadanie przez obojętność Anglików: a rząd angielski przenosząc słusznie 4) zabobon katolicki nad cześć Budhy, cierpi wCejlan religią katolicką 5). Pewien ksiądz katolicki mówił mu: Jakie chcecie aby wasz naród zajmował się nawracaniem do Chrystyanizmu swych pogańskich poddanych, kiedy odmawia nauki chrześciańskiej, swym własnym poddanym Chrseściańskim? 6) Dla tego p. Buchanan wcale się nie dziwił słysząc, że co rok znaczna liczba protestantów powracała do bałwochwalstwa 7). Nigdy może religia Chrystuśa w żadnej epoce Chrystyanizmu nie widziała się poniżoną do tego stopnia, jak na wyspie Ceylan przez urzędowe niedbalstwo, które cechuje kościół protestancki 8). Obojętność angielska dochodzi do lego stopnia,

1)    Zob. Christian Researchcs iu Asia by the R. Claudius Buchanan D. D. in 8vo London 1812 I2ste wydanie.

2)    Str. 80.    <    '

3)    Str, 89 i 90.

4)    Uprzejmy jest pisarz jak widzimy! zgadza się na to, że katolicyzm lepszym jest od religii Budhy.

5)    Str. 92.

6)    Rząd nie ma gorliwości, bo nie ma wiary. Własne przeświadczenie od-_ biera mu siły, a zaślepiony pastor protestancki nie widzi, albo lego widzieć nie chce.

7)    Str. 95.

8)    Jest to także pewnym rodzajem delikatności angielskiego rządu, i dowodem roztropności jego, iź nie próbował zaszczepiać religii Chry-

24