275
wielkie przywileje: zaprowadza kolejno inne w miarę, idąc zawsze naprzód i przybywa nakoniec do miasta , które wybrał na swoją stolicę: tam ustala siedzibę, tron, dworzan i t. p. Niechajźe polem z upływem czasu, pierwsze owe miasto szczyci się, iź było pierwszem, które powitało imieniem króla nowego władzę: niech się porówna nawet z innemi miastami kraju i wykaże swoje pierwszeństwo choćby nad samą nawet stolicą, nic nad to niema podobniejszego do pretensyi Wschodnich. Nikt nie broni Anty-ochii przypomnieć, że nazwa Chrzescianina w jej murach się zrodziła, ale gdyby len rząd rościł sobie tytuły do przełoźeństwa nad Rządem ogólnym: albo nad Państwem, wtedyby mu odpowiedziano :
„Masz słuszność, jeżeli chcesz dowieść, że obowiązek posłuszeństwa od ciebie się rozpoczął, i że jesteś najpierwszym z poddanych. Wszakże, jeżeli sadzisz mieć prawro do niezależności, albo wyższości, jesteś w błędzie; bo nigdy nie może być mowy o pierwszeństwie przed Państwem, gdyż jedno tylko Państwo być może “
Pytanie teologiczne jest zupełnie toż samo. Cóż nam na tern zależy, czy ten albo ów kościół postanowionym został pierwej, aniżeli Rzymski? Jeszcze raz powtarzam, że o to wcale nie idzie. Wszystkie kościoły są niczem bez kościoła, to jest bez kościoła powszechnego i katolickiego, który pod tym względem żadnego odrębnego nie domaga się przywileju, gdyż niepodobna jest wyobrazić sobie jakiegokolwiek społeczeństwa ludzkiego bez rządu, albo bez środka jedności, od któregoby brało swą istność moralną.
Tym sposobem Siany Zjednoczone Ameryki nie byłyby Stanami (Państwem) bez kongressu, który je Jednoczy. Usuńmy to zgromadzenie wraz z Prezydentem, jedność zniknie w tymże samym czasie, i będziemy mieć tylko kilkanaście stanów niezależnych od siebie, pomimo spólnych ustaw i języka.
Dodajmy, (jakkolwiek bez istotnej w tern zadaniu potrzeby), że to pierwszeństwa, o którćm tyle razy słyszałem, byłoby mnićj śmieszne, gdyby szło o wielki przeciąg czasu, np. o lat dwieście a nakoniec i sto. Ale któż był pierwszym i wcześniejszym w Chrze-ściaństwie od św. Piotra, który założył kościół rzymski, i od św. Pawła, który wystosował do niego jeden z swych godnych podzi-wienia listów. Wszystkie kościoły Apostolskie są sobie równe co do daty: jedna tylko trwałość je rozróżnia, bo wszystkie te kościoły, oprócz jednego, zniknęły, żaden nie jest wstanie cofnąć sie nieprzerwaną koleją prawowitych i prawowiernych biskupów' aż do apostoła założyciela, bo chwała ta należy się wyłącznie kościołowi Rzymskiemu.