page0093

Owady: Muchówki (Długorogie). Pluskwiaki. 63

czarniawo-brunatny, z odwłokiem w czer- I kach i pastwiskach; samice kłują tak wonawo-żółte obrączki; mało owłosic- mocno bydło, że krew długo sączy się ny. Bardzo pospolity w lecie na łą- ; z ranki.

2 Podrząd. Długorogie (Nematocera).

Rożki długie, najmniej 6-członkowe, bardzo często owłosione; budowa przeważnie smukła, nogi długie; smoczek również; przezmianki bez łusek; skrzydła długie a wąskie. Larwy beznogie, ale z wyraźną głową; poczwarki opowitki.

5 Rodzina. Komarowate (Culicidae).

Rożki długie, zwykle 14-członkowe, często porosłe włoskami (u samców piórkowa-temi); smoczek zwykle dłuższy od rożków, z rozmaicie długiemi głaszczkami. Samice karmią się krwią ludzi i bydła; samce nie kłują. Larwy w wodach stojących, z wi-dlastą rurką oddechową w tyle; poczwarki również w wodzie, z 2 rurkami na tułowiu.

Tab. 18 fig. 12. Komar obrączkowany (Culex annulatus), mały (dł. 7 — 9 mm), czarniawo -brunatny, odwłok i nogi biało obrączkowane; głaszczki proste, u samicy bardzo krótkie, u samca dłuższe od smoczka. Pospolity wszę,-dzie, zimuje w mieszkaniach, zwłaszcza w piwnicach. Samica składa na wiosnę 200 — 300 jajek na powierzchnię wód stojących; larwy karmią się gnijącemi roślinami. Cały rozwój z przeobrażeniami trwa 3 tygodnie, stąd kilka pokoleń w ciągu jednego lata.

Komar zwyczajny (Culex pipiens), jeszcze mniejszy (dł. 6 mm), żółtawo-brunatny, z nogami nieobrączkowane-mi; również pospolity.

Tab. 18 fig. 13. Widlisz cz. komar malaryczny (Anopheles annulipes), wielkości takiej samej; różni się od rodzaju komara (Culex) głaszczkami jednakowo długiemi u samicy i samca (tej samej długości mniej więcej co smoczek); a także tern, że w spoczynku smoczek i odwłok tworzą jedną prostą, ustawioną pod kątem ostrym do podstawy, podczas gdy w rodzaju komara (Culex) smoczek tworzy kąt rozwarty z odwłokiem, ustawionym równolegle do podstawy. Gatunek ten roznosi zarazek malarji, czego komar nie robi; inny gatunek widlisza, w krajach zwrotnikowych, roznosi żółtą febrę. Najlepszym środkiem na zwalczanie tych chorób jest osuszanie błot, w celu usunięcia miejsc na pobyt dla larw.

6 Rodzina, Koziułkowate (Tipu-lidae).

Podobne do komarów, ale znacznie większe (największe z długorogich), z bardzo długiemi, nitkowatemi rożkami (do 19 członków); o nogach długich, smukłych, łatwo łamiących się; smoczek długi, wystający.

Tab- 18 fig. 14. Komarnica cz. ko-ziułka ogrodowa (Tipula oleracea), największy krajowy owad długorogi (dł. 22 —25 mm), z rożkami zagiętemi łukowato i wystającym smoczkiem. Nie kłuje. Pospolita na łąkach, w ogrodach. Larwy w drzewie butwiejącem i wilgotnej ziemi; karmią się gnijącemi roślinami, ale zrządzają także szkody i w żywych.

3 Rząd. Pluskwiaki cz. Półpokrywe (Rliyncliota

s. Hemiptera).

Narządy pyszczkowe ssąco-kłujące, I kami, na końcach często piłko wato-złożone ze stawowatej ssawki w kształ- j ząbkowanemi. Pierwsza obrączka tuło-cie dzióbka, z 4 szczecinowatemi kłuj- | wia zwykle wolna. Skrzydeł zazwyczaj