page0211

201

Nie zaprzeczamy podobieństwa zwierzęcia do człowieka; owszem, rozbierając teeryę Spencera, zaznaczyliśmy pewną analogię pomiędzy człowiekiem a zwierzęciem.

W życiu zwierzęcia jest pewien objaw do życia ludzkiego podobny; tym objawem jest prze-dewszystkiem czucie. Ale podmiot czucia zwierzęcego, czyli jego dusza, jest istotnie różna od podmiotu czucia i innych psychicznych opera-cyj człowieka.

Dla uwydatnienia tej rdzennej różnicy przed-dłożę tu kilka uwag, dotyczących duszy zwierzęcej.

Pewną jest rzeczą, że dusza zwierzęca jest wyższą od wszystkich sił świata nieorganicznego,

żni się od zwierzęcia rozumem i wolą, — tern — że ma duszę, która dlatego, że jest zdolna myśleć, nie bierze początku swego z antecedensów matę-ryalnych: „non e rebus corporeis ducit originem.“ Jestto twierdzenie wprost przeciwne błędowi ewo-lucyi, zastosowanej do człowieka. „Powszechny sąd — mówi namiestnik Chrystusa — i zdrowy rozsądek wszystkich ludzi przyznaje wolność tylko istotom obdarzonym rozumem. Gdy zwierzęta słuchają tylko zmysłów i tylko przyrodzonym instynktem swoim popychane są do szukania tego, co im pożyteczne, do unikania tego, coby im b\ło szkodliwem — człowiek przeciwnie w każdej czynności życia swego za wodza ma rozum... Ma bowiem duszę niezłożoną, duchową i zdolną myśleć, która, iż taką jest, nie bierze początku swego z rzeczy cielesnvcb... ale stworzona jest bezpośrednio od Boga. Tej prawdy Kościół zawsze nauczał, i broni jej jako dogmatu.^u

http://rcin.org.pl