page0424

422

PLATON.

się z niem, jako z czemś pokrewnem i póki przy niem trwa, sama także jedną jest i wolną od chwdejności i rozumną się staje. Wnosi stąd Sokrates, że dusza więcej spokrewnioną jest i więcej podobną do tego, co zawsze jest na ten sam sposób, niż do tego, co nie jest. Ciało oczywiście podobniejsze do tego, co się zmienia¹).

c)    Dopóki dusza i ciało razem są połączone, pierwsza prawem przyrodzonem rozkazuje i przewodzi, drugie słucha i poddaje się; pierwsza zatem podobna do tego, co boskie, drugie do tego, co śmiertelne, przystoi bowiem, aby boskie rządziło i prowadziło, to zaś, co śmiertelne, dało się prowadzić i słuchało. Ale to co boskie, jest nieśmiertelne, zatem i dusza, mając naturę podobną, nie dozna rozkładu i t. d.²).

d)    Nawet ciało znikome, po ustąpieniu duszy, zachowuje przez czas jakiś dawny kształt swój, a jeśli zabalsamowane, może zachować go długo; niektóre zaś części, n p. kości, tak są niezniszczalne, że mogłyby trwać zawsze. Czyżby dusza niewidzialna, odchodząca w miejsce czyste, niemateryalne, do Boga dobrego i mądrego, miała po rozłączeniu z ciałem, zaraz rozproszyć się i zginąć ?³)

Ostatnia uwaga daje Sokratesowi nową sposobność do wychwalania życia filozoficznego, które całe na tern polega, aby do bruwolnie zerwawszy wszelki związek z ciałem, nawykać do śmierci. Gdy ta nareszcie się zjawia, dusza dobrze usposobiona udaje się do tego, co do niej podobne i niewidzialne, co boskie, nieśmiertelne, rozumne, aby z niem przebywać szczęśliwą wolną od błędów i niedorzeczności, od strachów i dzikich szałów miłosnych i tego rodzaju bied ludzkich. Tam, jak mówią wtajemniczeni, żyć będzie wiecznie z bogami¹). AL* los zgoła odmienny spotka duszę, która zbyt ściśle z ciałem swojem była zjednoczona i służyła mu, oszołomiona żądzami i lozkoszami. Ona za prawdziwa rzeczywistość tylko to miała, Co cielesne, dotykalne i widzialne, co można zjeść lub wypić lub użyć do chuci miłośnej, a nienawidziła wszystkiego, co dla zmysłów nieprzystępne, jedynie rozumowi się odsłania i przez

*) Phaedo p. 79 c: na pytanie »do czego jest dusza podobniejsz:} i zezem więcej spokrewniona (ópot<5i;epov xot ijuYY^£v£’^a“^£p^clv) odpowiada: óp.ot<57Epóv fort j/u/rj t<>> isi (óaauTd);    u.aXXov 5) tu> p.rj.

²)    Phaedo p. 80 b. CaJy ustęp przytoczony na str. 389 tego tomu.

³)    Pliaedo p. 80 c—-d.

⁴)    Phaedo p. 80 e — 81 a,

http://rcin.org.pl