page0442

434

Rożek — Różniczkowy rachunek

ROŻek,. tak nazywają myśliwi, gatunek mniesze, trąbki myśliwskiej, wyrobionej z rogu wołowegc lub bawolego. U ludu naszego, z odciętego końca rogu, wyrobione tabakierki, z których się wysypuje tylko na dłoń tabrka wązkitn otworem, nazyw ają się rożki, zkąd i przysłowie: „niewart i rożka tabaki.”

ROŻen, w dawnej polszczyźnie rożnem nazywano palec drugi u ręki. Czacki pisze: „Moskale każde stanowisko do czasu Stefana Batorego, otaczali palisadą, czyli jak dawniej nazywano rożnami.” W pospolitej mowie oznacza pręf żelazny płaski na cal szeroki, zakończony ostro, z rękojeścią okrągłą, na który wdziewa się pieczeń ze zwierząt domowych i dzikich, jak drobiu i ptastwa i piecze się przy ognisku. „Trzymaj rożen a ja pieczeń.” Mówi dawne XVI wieku przysłowie, dla wyrażeniu, większej swojej korzyści.    K. Wl. W.

ROŻenleC (Rhodiola rosea Lin.), jest to dosyć piękna roślina alpejska, z rodziny roślin soczystych czyli tak zwanych gruboszowatych (Crassulaceae), która u nas na Babiej Górze, na Tatrach i na Czarnej Górze lub na połoninach Pokuckich, bardzo jest pospolitą. Roślinę tę łatwo poznać po grubym i mięsistym korzeniu, bardzo przyjemnie różami pachnącym, po liściach mięsistych podłużno-klinowatych,brzegiem piłkowanych, i po żółtawyah kwiatach, niekiedy purpurowo nabiegniętych, które się w Czerwcu i Lipcu rozwijają. Korzeń różeńca (radix Rhcdie) jeszcze od greckich lekarzy wysoko ceniony, jako uśmierzający ból, rozpędzający i chłodzący, i dziś w tym samym celu od naszych górali używanym bywa. Zresztą sama roślina dosyć piękna, może być w ogrodach dla ozdoby pielęgnowaną.    F. Be.

ROŻniatóW, miasteczko w Galicyi, obwodzie Stryjskim z schlud nym pałacy-kie, poniosło 1848 r. przez pożar wielkie spustoszenie.

Różnica, w matematyce różnicą nazywamy ilość, o którą jedna ilość jest większa lub mniejsza od drugiej. Rozwijanie funkcyj w szeregi, prowadzi do rachunku różniczkowego; rachunek integralny daje poznać funkcyje innego rodzaju, dające się wyrazić tylko za pomocą szeregów: zastanawianie się nad ostatniemi fankcyjami, doprowadziło do rachunku różnic skończonych, który Lacroix nazwał rachunkiem rc żnic; za szczególny przypadek tego rachunku można uważać rachunek różniczkowy.

Różnicowe postępy, Ob. Postępy.

Różnicowe proporcje, Ob. Proporcyje.

Różnicowe stosunki, ob. stosunki.

Różniczka, Ob. Różniczkowy rachunek.

RÓŻniCZkOWy rachunek. Trudno jest podać opisanie rachunku różniczkowego każdemu zrozumiale, gdyż nie można powiedzieć, co jest rachunek różniczkowy, nie posiłkując się pojęciami wychodzącemi z zakresu życia potocznego i nienapotykanemi w matematyce elementarnej. Wyobraźmy sobie że ilość zmienną x w wyrażeniach x², a?³, ax² -f- bx-{-c, powiększamy o ilość h i starajmy się oznaczyć na co zamienią się powyższe wyrażenia czyli funkcyje x_y widocznie widzimy, że:

X² zamieni się na (x -f- h~)²=x² -f- 2 hx -f- h², x° zamieni się na (x -f- ^)³=:_Ł«⁸ -f 3 x² h -f- 3 xh² -f h³, ax²~\~hx -j- c zamieni się na a (x-{-h)²-\-b (a?-f-/6)-f- c~ax² -f- 2ax h+ ah²-\-bx 4- bh -f- c — ax² -f- bx    c -f- (2 ax -f- b) h    ah²

i w ogólności, jeżeli w xⁿ podstawimy x -f- h za a?, według dwumianu Newtona, otrzymamy: