page0722

714

Rzymska literatura

wzorów greckich; jedność przedmiotu, w obrobieniu harmonia formy z treścią, przyzwoitość i prawda, oto niezbędne dla każdego piszącego poezyje, warunki. Wielce ciekawą jest zwięzła w tym liście krytyka dawniejszych, po części zaginionych dla nas poetów. O niektórych późniejszych lirykach oprócz nazwisk nie wiele co wiemy; ułamki po nich albo żadne, albo nader szczupłe tylko zostały. Takimi byli n. p. Titius Septimius, Valgius Rufus, Laevius, autor drobnostek erotycznych w guście Katulla, Valerius Cato, którego wymienimy także między satyrykami. Do późniejszych należą; Caesius Bussus, przyjaciel satyryka Persyusza, który zginął roku 79 po narodzeniu Jezusa Chrystusa przy zasypaniu miasta Herkulanum, skutkiem wybuchu Wezuwiusza. Kwintylian jego jednego kładzie na równi z Horacym; żadnego jednak fragmentu z pism jego nie mamy. Bezecny cesarz Cajus Tiberius był autorem poezyj łacińskich i greckich. Aulus Septimius Severus, żyjący za Wespazyjana, pisywał pieśni i idylle; Bucolica i Falisca, poemat tak nazwany od jego wioski położonej w krainie Falisków; Papinius Statius, o którym już mowa była między epikami, pisywał liryczne poezyje p. t. 8ilvae-, Arruntius Stella, nadzwyczajnie zachwalany przez Stacyusza i Marcyalisa; Vestritius Spurinna, o którym Pliniusz młodszy rozpisuje się z wielkiemi pochwałami w pierwszym liście księgi III; przypisywane mu jednak Ody, treści przeważnie etycznej, widocznie z późniejszej pochodzą epoki. Passinus Paulus naśladował niewolniczo Horacego i Proper-cyusza; Titus Annianus układał wiersze fescennińskie; Florus, żyjący za cesarza Adryana, napisał wcale ładny, zachowany dotąd poemat (trochejem óśmio-stopowym) p. t. Nocna uczta Wenery. jest to pieśń dyalogowana, śpiewana przez chór dziewic w wigilię uroczystości tej Bogini. Ale nie chcemy już obciążać pamięci naszych czytelników czczym spisem nazwisk, do których, chociażby nawet zabytki jakie po mch istniały, wewnętrznego znaczenia i osobliwych cech charakterystycznych przywiązać nie możemy, a przechodzimy natomiast do Elegii, jedynego może gatunku poetycznego, w którym się Rzymianie najpotężniej zdołali usamowolnić z pod wpływu wzorów greckich i rozwijać w właściwa sobie oryginalność. Nie przeszkadzało to wprawdzie równie prędkiemu Elegii, jak i innych rodzajów upadkowi, tak iż rzeczywiście nie wielu tylko naliczyć możemy głównych jej reprezentantów, na których czele stoi Valerius Catullus (urodzony 87 roku przed Chrystusem), jako elegik wyłączny jeszcze naśladowca poetów Alexandryjskich, szczególnie Kallimacha i Filotasa; styl jego istotnie twardy, a wiersz elegiczny ostry i niewyrobiony. Cornelius Severus Gallus, urodził się 66 roku przed Chrystusem w Forum Julii (Frejus), służywszy wojskowo pod Augustem, mianowany został przez tegoż namiestnikiem Egyptu, lecz później oskarżony o zdradę stanu i skazany na śmierć, zadaniem sobie dobrowolnej śmierci uprzedził wykonanie wyroku (w r. 26 przed Chrystusem). Wspominaliśmy już o nim pomiędzy epikami; szczególniej zaś sławy dostąpił przez swoje elegije, którym serdeczny jego przyjaciel Wirgiliusz nadzwyczajne oddaje pochwały (w dziewiątej Sielance). Z czterech ksiąg tych elegij głównie opiewających jego kochanko Cycoris, ułamki żadne nas nie doszły, jemu bowiem przypisywane są pióra niejakiego Maximiana Galla, który żył daleko później. Terentius Varro, również znany epik, ceniony był także jako poeta elegiczny. Ale drugim najsławniejszym z kolei po Ratullu elegikiem był Albius Tibullus, urodzony w połowie I wieku, a zmarły roku 19 przed narodzeniem Jezusa Chrystusa, stanu rycerskiego. Elegie tego poety wyłącznie prawie poświęcone są miłości. Poematów takich miarą elegiczną posiadamy 37, między któremi w pojedynczych gruppach za-