scandjvutmp15401

314 Zajęcia.

zwinięty, pień spróchniały, nadgryziona łodyżka — wskażą mu obecność jakiegoś niszczyciela, którego postara się odnaleźć. Gdzież znajdziemy lepszą sposobność, ażeby wskazać dziecku stosunek świata zwierzęcego do roślinnego, jeżeli nie w tern otoczeniu?

Nie chodzi tu wszakże o systematyczną naukę zoologji lub botaniki, tylko o to, żeby przyzwyczaić dziecko do obserwacji, rozbudzić w niem ciekawość, interesowanie się wszystkiem, co napotka. Niech widzi w rzeczach przyrody źródło, z którego dużo dowiedzieć się można, jeżeli tylko badać je zechcemy.

Niejedno dziecko smutnie kroczy obok swej wychowawczyni, obojętnie patrząc na otaczającą je przyrodę, umie ono biegać i wypoczywać po znużeniu, ale bawić się, zająć samo czemś — nie potrafi.

Inaczej będzie z dzieckiem, które nauczono spostrzegać, patrzeć i słuchać: śpiew ptaka znanego, brzęczenie owadu, barwa kwiatu, odcień kamieni, rowy, kałuże — wszystko je interesuje i zaciekawia. Biegało, goniło, szukało, znalazło, widziało — słowem ubawiło się.

— Był to prawdziwy spacer — opowiada dziecko.

Zbytecznem, sądzę, byłoby tu zaznaczać, że dobra wychowawczyni nie omieszka zwrócić uwagi dziecka na wyższe cechy w obyczajach świata zwierzęcego, jak np. na miłość macierzyńską, litość, poświęcenie jednostek dla dobra ogółu (mrówki i pszczoły), pracowitość, skrzętność i t. p.

. Wiwarjum. Najprostsze wiwarjum można mieć ze słoika, przykrytego siatką lub muślinem. Można zbudować także z pudełka drewnianego, którego jedną ściankę należy wypiłować i wstawić w nią szkło; wierzch pudełka przykryć kawałkiem muślinu, siatką metalową, a w ostateczności kawałkiem tektury, gęsto nakłutym tak, aby otwory