166
nika ludu, na senatorskim późnij usiadł krześle, lecz gorzej od teraźniejszych, bo śmiercią swe krótkie zakończył panowanie.
Historya Rienzego tworzy tak ciekawy, tak odmiennego charakteru w rzymskich dziejach ustęp, i ż warto odświeżyć solne jego pamięć! i dlatego krótki rys tu jego ci rzucę.
W ezfernastćm stuleciu, kiedy apostolski tron do Avignonu był przeniesiony, magnaci rzymscy, bez żadnego hamulca, dumą tedynie i namiętnościami rządzeni coraz bardziój biedny ciemiężyli lud. W skutek czego wysiano do papieża Klemensa VI de-putacyą, z najusilniejszą o powrót jego prośbą.
Mikołaj Gabrini Rienzi', będąc wówczas tylko notaryuszem, tyle się swą piękną wymową wsławił, iż został wybrany do przedstawienia u stóp pontyfikalnego tronu wzmiankowanćj prośby; lecz gdy ta pożądanego nie otrzymała skutku, Rienzi umyślił innym sposobem z przewagi magnatów Włochy wydobyć.
Roku 1347, 20 maja, piękną do iudu przemową zapaliwszy umysły, otrzymał trybuna tytuł. Panów z Rzymu wygnał; a zawsze jednak papieżow hołdując, ustanowił rząd całkiem nowy, praw i porządku pilnujący ściśle.
Tak rozsądne i szlachetne nowego trybuna postępowanie zjednało mu wkrótce nietylko miłość ludu, ale Ojca Świętego i ościennych książąt przychylność. Ze wszech stron otrzymywał poselstwa z oświadczeniem przyjaznych uczuć, lub z poddaniem pod światły i sprawiedliwy sąd jego najtiudniejszych do rozwiązania pytań, najzawiklańszych spraw i kłótni. Lecz te rozlicznego rodzaju powodzenia, zaćmiły niebawnie i sąd len światły i rozsądek co mu je zjednały.
Rienzi jest jednym z mnogich dowodów, iż łatwiej z jakiej-hądź głębi do szczytu się dostać, niż długo na tym utrzymać się
szczycie..... bo na nim ambieya swe złociste otwiera bramy, bo
próżność, pycha, duma, w nich się uśmiechają, a w swe powabne wziąwszy objęcia wszelkiego pozbawiają światła.
Tak się i z Rienzim stało.
Niedość mu już wkrótce było miłości i szacunku, zapragnął honorów, a sam nie wiedząc jakiego rodzaju, szumnych i śmiesznych wyszukiwać zaczął dla siebie tiiulów. Kazał się nazywać kawalerem kandydatem Sgo Ducha, Włoch protektorem, suro-