181
a ze dniem na słońce się wywlekał; zwał je swym jedynym przyjacielem, lekarzem, i w niem całą pokładał nadzieję.
Siły jego codziennie jednak ubywały. W kołdrę obwinięty, przez cały dzień głowę na pierś zwieszoną trzymał, i wcale już się podźwignąć nie mógł. Zaproponowałam mu, żeby go do Al-bergo Rojale przenieść: Albergo Rojale jest pyszny i prawdziwie po królewsku utrzymany szpital. Ofiarowałam płacić za niego, żeby miał osobną stancyą, wygody, usługę. Nie chciał; mówił, że woli powietrze, słońce i wolność, niż jarzmo szpitalnego porządku, gdzie mu doktor wyjść podług jego woli zakaże.
Ofiarowałam mu nająć gdzie będzie chciał jakąś izbę, łóżko, i kobićtę do usług; i na to nie przystał.—„Z łóżkiem ja się nie znam, mówił, usługi nie potrzebuję. Byłem miał trochę fnaka-ronu czasem i z głodu nie umarł, to mię słońce wyleczy i na kamieniu bardzo smacznie się wyśpię. Pamiętaj pani tylko, żebym miał co jeść.”
Wyjeżdżając z Neapolu, poruczyłam go litościwym osobom. Salwator coraz był gorzćj i nie zdawał się długo już tćj litości potrzebować. Tymczasem, w pół roku potem odebrałam wiadomość, iż istotnie majowe słońce na nogach go postawiło, że Salwator chodzi i w morzu już się nurzać poczyna. Ale gdy go chciano do doktora zaprowadzić, żeby go zupełnie wyleczył, skrył się gdzieś tak, że o nim dowiedzićć się niepodobna było. Bo doktor, to nauka, to cywilizacyi wyraz — to wyraz wszystkiego, do czego on nie należy, co mu jest obcćm, przeciwnćm, nieprzy-jaznćm — jemu, człowiekowi natury, słońca tylko, powietrza potrzebującemu.
Tego zaś pićrwszego w Neapolu wieczora, napatrzywszy się na lazzaronich śpiących, powieści słuchających i śpieszących do teatru, powiedziałam memu stangretowi, żeby mię zawiózł w miejsca, gdzie piękny świat zwykł uczęszczać.
Stanęliśmy przed publicznym ogrodem.
Ogród ten, Villa Reale nazwany, należy do najpiękniejszych i najmilszych. Brzegiem morza się ciągnąc, z jednćj strony prześliczne przedstawia widoki, z drugiej żelazną kratą od najmo-dniejszćj ulicy, od ulicy Chiaja oddzielony, pokazuje ci wszystkich