tpn w alpach i za alpami1201

205

Kto sam nie doznał, trudno je zrozumić, lecz raz uczuwszy ten rozgrzewający promień duszy, co ją podnosi, objaśnia, upaja, o jakże sig przestaje żałować długich chwil nudnćj poświęconych nauce! Jaki słodki owoc suchćj na pozór gałązki ($_r

W naszym kraju, pod bladórn północy słońcem, gdzie ani niebo, ani zbieg krajowych wypadków nigdy nie sprzyjały kunsztom, nauka podobna, bez prawdziwego bodźca ani możności zastosowania jćj, może dla wielu być całkiem jałową.

Lecz jak tylko, Antosiu, Alpy za sobą zostawisz, a tćm bar-dzićj gdy bramy Florencyi przekroczysz, uczujesz natychmiast brak jćj niemile; uznasz, iż to jest klucz bez którego niewarto do Włoch się puszczać, że to jest dykcyonarz, bez którego najpiękniejsze rozdziały tego dzieła całkiem niezrozumiałemi zostają. Gdy zaś te moje karty mają być, jak mówisz, przeznaczone do uprzyjemnienia cokolwiek twćj podróży, i ty, i ja sama nie przebaczyłabym sobie, gdybym, wiedząc o tćm, kilku przynajmnićj słów z tego dykcyonarza ci nie powiedziała.

Pamiętaj jednak, proszę, iż przed podróżą włoską niewarto ich czytać. Jakkolwiek będę się starała być treściwą, i na same najszczytniejsze tylko punkta zwracać twą uwagę, lękałabym się w braku wzorów i miejscowości, stać ci się całkiem nieznośną. Jak każdy dykcyonarz co w kącie leży, póki do zrozumienia jakiego dzieła nie przypomnimy o nim, tak i tego nie tykaj rozdziału, aż się Włochy przed tobą otworzą.

Pierwotną, a przynajmniej najdawniejszą jaką znamy, ojczyzną sztuk plastycznych, był najprzód Egipt, gdzie one wszakże nigdy z dzieciństwa nie wyszły; następnie Grecya i Etrurya.

(’) Znakomity znawca Bayle, znany w literaturze pod nazwiskiem Sten-dhala, lubo nie byj malarzem, tak wswem o malarstwie dziele do czytelnika przemawia:

Cher ami inconnu, et que j'appelle cher parceąue tu es inconnu, livre toi aux arts avec conliance. L’etude la plus secbe en apparence, va te porter, dans I ablme de tes peines, une consolation puissante.

Peu & peu le lccteur distinguera les ecoles, il reconnaitra les maitres. Ses connaissances augmentent; il a de nauveaux plaisirs. II n’aurait jamais cru, que penser fit sentir, ni moi non plus: et je fus bien surpris quand etudiant la peinture uniąuement par eonui, je trouvais qu’elle porlait un baume sur des chagrins cruels. Hist. de la peinture en Italie. (T. 1 p. 152;.