tpn w alpach i za alpami13 01
205
Sztukami plasiycznemi zwano niegdyś wyłącznie te, co jak architektura i rzeźba, mogłyby się także zwać doiyhalnemi. Późnićj, gdy malarstwo przyprowadzono do takiego doskonałości stopnia, iż dla oka się stało dolykalnóm, wcielono je do wydziału sztuk plastycznych.
Lecz ta malarstwa doskonałość nieprędko po rzeźbie powsta-ła. Grecya najsławniejszemi snycerzami oddawna już słynęła, Rzym najpyszniejszych ozdób zbierał w nićj dla siebie skarby, kiedy jeszcze malarstwo bez ruchu, bez życia, w niemowlęcóm spało spowiciu. Apollodor, Zeuxis i Apclles, przesłali nam wprawdzie swe imiona; lecz dzielą, którym tę winm sławę, uległy srogości czasu. Marmur zaś i spiż, silniejszy stawiając mu opór, dochowały nam ówczesne arcydzieła rzeźby, mało uszkodzone, i z których rzetelniejszy o ich twórcach sąd ustalić można.
Tym arcj dziełom późniejsze hic wyrównały nigdy: mimo wszelkich usiłowań, rzeźba w Rzymie jako obca, tylko z Grecy! przyniesiona, kwitła roślina. Rzym uczniów swych posyłał do Grecyi, a wzajemnie ztamtąd do siebie sprowadzał artystów, którzy' mu posągi robili (A).
Etrurya (teraźniejsza Toskania), przeciwnie, jeśli nie w biegłości, w epoce przynajmnićj zrodzenia tćj sztuki, nie chce ustąpić Grecyi pierwszeństwa; wielu starożytności badaczy, jakolo W<n-kelman (2), nieraz już ją nazwali jak malarstwa tak rzeziby kolebką i najpićrwszą Rzymu mistrzynią, o co się w naukowym świacie zacięte tcczyly spory.
Co do malarstwa, nikt jej berła nie zaprzeczy. Piza i Floren-cya, obie w Etruryi obrębie, przewodniczyły pierwszym krekom tego całkiem włoskiego potomka; a tym, co rzeźby ród z Grecyi wywodzą, Piza odpowiada imiehiem swego Mikołaja, najdawniejszego ze snycerzy włoskich (3). Florencya najpićrwszcgo z nich wymienia: Michała-AuiołaBuonarotti, pod jćj zrodzonego słońcem
(’) Ob. w Winkclmana historyi kunsztów, rozdziały pod tytułem: D’ou vient 1’erreur de ceux qui admetent un style romam portiailier ? (T. II p. 123) i Refutation du prejuye qut odmęt un style partioulier romaia. (T. II p. 125)-
(-) Ob. liistoryą kunsztu u starożytnych, p. Winkelmaua.
(Z) Nicolo Pisitto, słynął w połowic trzynastego wieku, umarł 1275 roku.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
tpn w alpach i za alpami12 01 205 Kto sam nie doznał, trudno je zrozumić, lecz raz uczuwszy ten roz
tpn w alpach i za alpami65 01 205 Już kochanie w duszy zmarło, w przyjaciół się nie wierzy, już się
tpn w alpach i za alpami16 01 205 * legają, wszystko to w codziennego życia prozie, bardzo niemile
tpn w alpach i za alpami35 01 128 Lecz na to, żeby tam nie być jak na niemicckićm kazaniu, weź, Ant
tpn w alpach i za alpami55 01 148 szającćj cały jego majątek, na wygnanie, i zagrożony spaleniem gd
tpn w alpach i za alpami30 01 223 Ale Benvenuto, jakby w odpowiedzi na te poniekąd słuszne zarzuty,
tpn w alpach i za alpami43 01 86 do Fiorencyi, a Sarnio, po śmierci Bramanta, został mianowany arch
tpn w alpach i za alpami49 01 92 spotkanie Chrystusa i Matki jego z Charonem i Minosem, jedne-mi ob
tpn w alpach i za alpami60 01 103 grzebu papieżów ceremonij; wszystkie są równie wspaniałe jak niep
tpn w alpach i za alpami84 01 127 które w poście darmo daje. Lecz o tych co mało powiedzićeby można
tpn w alpach i za alpami19 01 182 Ghetto jestfca nasz niegdyś koński targ, teraz marszałkowska ulic
tpn w alpach i za alpami07 01 97 gdzieśmy wieczerzę jedli, na niego skrycie spoglądałaś, jak następ
tpn w alpach i za alpami30 01 218 usposobienia, pocóżby miał do Włoch jechać? Lepićj do Belgii., bo
tpn w alpach i za alpami19 01 212 Z tego względu malarstwo między plastycznemi sztukami w ostatnim
tpn w alpach i za alpami16 01 209 Jak Cimabue tak i Giolto był zarazem architektem i malarzem, lecz
tpn w alpach i za alpami38 01 231 Gra była taką, iż odjąwszy muzykę, sztuka ta jeszczeby pozostała
tpn w alpach i za alpami68 01 58 Lekarska sztuka, na puszczeniu krwi, okładaniu się i połykaniu lod
tpn w alpach i za alpami 55 01 50 Jeden z nich, Amedeusz I, w 1048 roku łącząc się z sukces-sorką hr
tpn w alpach i za alpami46 01 139 Widok tych sześciu walecznych, dodał otuchy uginającym się już Gw
więcej podobnych podstron