214
w znaczeniu postrzegać się dają zmiany, prowincyalizmy, których przez nawyknienie, rzadko który autor uniknąć zdoła.
Całe północne Włochy aż do Florencyi francuzczyzną są zarażone; Piemont mianowicie, więcćj ma prawic słów franeu-zkich, cokolwiek tylko zwłoszczonych, niż czysto włoskich. Tam zamiast dimenlicare (zapomnićć), mówią i piszą obliare, i pełno tym podobnych słów, które niewiadomo do jakiego przysądzić języka. Piemontczyk Alfien mówił, że we Florencyi dopićro nauczył się po włosku, a Silvio Pcllico, mimo usiłowań, tak zfran-cuziały ma styl i jeżyk, iż go Włochy się wyrzekają. Każdy tćż nauczyciel języka włoskiego gdy do cudzoziemca przychodzi, niezawodnie na pićrwszą łekcyą przynosi Pcllica dzieła; a uczący się, jeśli po francuzku umić, uszczęśliwiony że od razu rozumie i tłumaczy, mniema, że tak każdą włoską książkę będzie mu łatwo rozumiść. Ale niech weźmie Manzoniego.
Neapołitański zaś dyalekt zrodził się z połączenia dawnego greckiego z włoskim językiem, gdyż, jak ci wiadomo, przez długi czas Grecya tam swe niegdyś szerzyła panowanie, i miała swe osady. Mówią że dotąd ten starożytny pierwiastek w nim się czuć daje, co ja ci tylko powtarzam, nie mogąc ani sprawdzić, ani zatwierdzić. Po grecku nie umiem, a lubo ośm miesięcy w Neapolu bawdam, i nieraz przez ciekawość zwiedzałam tea-tra, gdzie neapolitańska mowa wyłącznie używana, nigdy zrozumieć jej nie mogłam. Szczęściem, że tam ręce więcćj niż język gadają.
W ogólności język włoski dla ebeego ucha, przeciwne zupełnie od innych języków sprawia wrażenie. Angielski, niemiecki i inne, wtenczas dopićro zaczynają się podobać, gdy je się rozumie; włoski przeciwnie: im mniej go się rozumie, tóm on się słodszy, śpiewniejszy wydaje.
Neapołitański w tym względzie nie różni się od rzymskiego, ale ma pełno zdwojonych głosek, które więcćj sprężystości, więcej mu nadają dobitności. Naprzykład, imię swej stolicy tak wymawiają jakby podwójne imało n, mówiąc Nnapoli, unnamorata (zakochana), zamiast immorata, .manze (zewnątrz), zamiast nianze. Zato gdzie tylko jest brzmienie jakie się przez dz u nas oddaje,