106
koleją toczyły się wieki, i nny tóż z nich pozostał dla nas, a inny dla nich spadek.
Gdy u nas zaledwo budząca się jutrzenka cienie nocne rozpraszać poczyna, tam już słońce w zenicie najbogatsze swe lało promienie. Unasprzed-Chrystusowo czasy, grubą pokryte zasłoną, z pomroku swego zadnćj nam świetnćj a dotykalnej nie zostawiłY pamiątki; dopićro chrześeianizm horyzont dziejów naszych rozjaśnia, i dlatego do najdawniejszych łącząc się narodowych wspomnień, wydaje się u nas, jakby z początkiem świata zrodzony; a obraz jego, sam jeden, nad całą panuje przeszłością.
Dla Włochów przeciwnie: najwspanialsze ich historyi karty,
0 wiele erg naszą poprzedziły, a szczytne pomniki z tych dawnych pozostałe wieków, tak im hardo i głośno swoje, i zarazem ich dzieje opiewają, iż niepodobna, by w ich duszy zasnęły.
Włoch w nich szuka dla swój narodowćj dumy pociechy, dzisiejszego bytu zapomnienia; artysta swych estetycznych wzorów żyje w owych czasach, jednoczy się z niemi, przesieka ich duchem, i muże też mimo już swój wiedzy, ich koloryt ezgsto na swe rzuca później dzieła, ith wyobrażeń z jego zbytecznie zjednn czonych duszą rozłączyć, odrzucić całkiem w swych poetycznych utworach nie może, świgtą prawdę z bajecznćm rozw ikłać urojeniem.
Widzisz, Antosiu, iż jest ozem ich wytłumaczyć; widzisz iż dla bezstronności własne me usuwając uczucie, starałam się z ich stanowiska na tg ich spojrzeć strong. A teraz gdy ci to powiedziałam, wyłuszczyłam, dla prawdy wyznam ci |eszfze, iż mimo to wszystko, gdym widzijła, w kaplicy syxtyńskićj, sławny Micha-ła-Amoła obraz, przedstawiający sąd ostateczny, obraz od wieków podziwiany, od znawców wielbiony; a w nim, pod wizerunkiemZba-wiciela i Matki Jego, postrzegłam starego Charona, w swój nntolo-gicznćj łódce przewożącego potępionych do piekieł, gdzie ich król Minos już czeka; gdy jednemi ramami ujrzałam objętych Charona
1 Minosa, Chrystusa. Matkę Jego i pełno naszego wyznania świętych, wydało mi się to sprzecznem, niemilem, nieznośnem.
Tnkato jest władza, od kolebki wkorzenionych wyobrażeń; i ta to władza już podobno ich przy ich, mnie przy tych moitb, nazawsze zostawi wyobrażeniach