tpn w alpach i za alpami83 01
73
obszerne doszły nam szczegóły, a po każdej z nich i góra i jój paszcza odmienną przybierała postać.
Do najstraszliwszych ze znanych nam wybuchów, należy z kolei trzynasty, w 1631 roku; ten właśnie co rzekę Sobetto osuszył. Trwał od 13 grudnia do 25 lutego następnego roku. Wezuwiusz był cały ten czas w niepojętóm zburzeniu. Czasem pokrywał się dymu i popiołu chmurami, a te połączone z inne-mi żywiołami palnemi, plomieniły się, i jakby nowy tworzyły w powietrzu wulkan. Ziemia przez trzy miesiące pod nim drżała. Trzęsienie to już wielkie poczyniło szkody, gdy góra w połowie swej wysokości się rozpruwszy, siedmiu lawy zdrojami płynąć zaczęła. Portici, Resina, Torre del Grecco już gdzieniegdzie tylko wierzchołkami swych domów sterczały jeszcze, kiedy wulkan zmieniając raptownie rodzaj swego płynu, zaczął lać nań z popiołem zmieszaną wodę, a tak i siebie i płonący pod lawą dokoła grunt zagasił.
Byłoto za panowania Filipa IV, pod rządami vice-króla £m-manuela Fonseca, który, podzielając ogólną a tak sprawiedliwą trwogę, na uwiecznienie tój klęski wystawił pomnik. W długim jego łacińskim napisie można wszystkie jój szczegóły wyczytać, a z licznych obrazów starannie dotąd w Neapolu pokazywanych, powziąć wyobrażenie nad wszelki wyraz straszliwego widoku.
Wezuwiusz, jak swe pomniki, tak i własnych ma dziejopisarzy. W 17 34 roku, Ignacy Sorrenlino, ksiądz z Torre del Grecco, w dwóch księgach historyą jego opisał, a po nim ojciec della Torre dalój ją ciągnął. Oba wyliczają, rok po roku, wszystkie Wezuwiusza zmiany; oba mówią o jednej irrupcyi, która przez lat jedenaście ciągle trwała. Wnosić należy, iż byłoto coś w rodzaju dzisiejszćj. Gdyż dawniój, wulkan po wybuchu całkiem gasł, odpoczywał, zasypiał; a teraźniejsze burzenie się i bezustanne fajerwerki, jakie od lat czterech nam daje, przy coraz obfit-szem lawy płynieniu^ za długi wybuch także uważać można.
Ojciec della Torre, opisawszy liczne wyskoki, kaprysy, wybuchy i zmiany swój ognistój góry, przystępuje w końcu do jój tak zewnętrznych jak wnętrznych płodów. Te w roślinnem królestwie nader, jak wnosić można, ubogie, w mineralogii i geo-gnostyce zato ciekawe i bogate dla badaczów przedstawiają Alpy. Tom III. 10
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
tpn w alpach i za alpami 79 01 73 wad własnych, komuz nie przyszła chęć także stać się lepszym: -na
tpn w alpach i za alpami30 01 73 Nie taka była Buonarottcgo metoda, zbyt na jego zapał powolna, dłu
tpn w alpach i za alpami42 01 229 niami, które (jeśli cienie po tyra świecie się błąkają) pewno ten
tpn w alpach i za alpami12 01 106 koleją toczyły się wieki, i nny tóż z nich pozostał dla nas, a in
tpn w alpach i za alpami91 01 184 Dnia 6 stycznia 1537 r., Aleksander po wesołej wieczerzy, pożegna
tpn w alpach i za alpami23 01 13 Iowie nim rządzili; trzebaby więc raczej o nich niż o królach mówi
tpn w alpach i za alpami49 01 « 39 lodrnmie swe ustępuje berło, pod nie się chroni, jój się j«ko-ta
tpn w alpach i za alpami36 01 125 dzili się lub długi czas tg błogą zamieszkali krainę, i ztąd Neap
tpn w alpach i za alpami 13 01 9 Spocząwszy nieco pod krzyżem, znużona upałem i drogę, zaczęłam szuk
tpn w alpach i za alpami80 01 160 jest dla nich ostatnim świata krańcem, nam towarzyszyły, a tak si
tpn w alpach i za alpami05 01 194 jący nam drogę. Gościniec był szeroki, wózek nie mógł całą jego z
tpn w alpach i za alpami 55 01 50 Jeden z nich, Amedeusz I, w 1048 roku łącząc się z sukces-sorką hr
tpn w alpach i za alpami46 01 139 Widok tych sześciu walecznych, dodał otuchy uginającym się już Gw
tpn w alpach i za alpami60 01 153 swą ukochaną pieści się Florencyą, najczulsze dla niój dobierając
tpn w alpach i za alpami99 01 192 Ta wielka pani była żoną dworzanina. Bianka podług przy* rzeczeni
tpn w alpach i za alpami19 01 212 Z tego względu malarstwo między plastycznemi sztukami w ostatnim
tpn w alpach i za alpami10 01 53 Mikołaja Cordieri; druga, Śtój Barbary, z tegoż artysty rzeźbą, na
tpn w alpach i za alpami26 01 69 niemi całe dni trawił. Czasem się czcią unosił, czasem goryczą uwa
tpn w alpach i za alpami29 01 XI. OBEAZT NEAPOLU. — LAZZARONI.— TARANTELLA.— TOLEDO. Veder Napoli e
więcej podobnych podstron