tpn w alpach i za alpami6101

150

wszystko tam, mówię, najdoskonalej pojęte i oddane. Nikt ję widząc, pewnie nie zwątpił, iż to rozgrzeszenie o które tak gorliwie błaga, zaraz otrzymała; a jćj sędzia im mnićj byłby Bogiem, temby jćj łatwiój jeszcze przebaczył.

W literaturze, Neapol jeszcze mniej niż w innych zawodach posiada w tćj chwili znakomitych talentów. Wychowanie młodzieży poręczono duchowieństwu, bynnjmnićj umysłowemu rozwinięciu nie sprzyja, a niesłychana srogość cenzury, także księżom oddanej, i wysokie cło wchodowe za książki, nie dopuszcza pomocy obcego światła. Typografia nawet teraz dopićro podnosić się zaczyna, i niewiele znajduje zręczuości ćwiczenia się. Drukarnie mało zajęcia mają, gdyż autorzy, zmuszeni własnym nakładem swe wydawać dzieła, wolą je gdzieindziej posyłać, niż oddawać je pod pręgierz własnćj a niemiłosiernej cenzury.

Co do dziewcząt wyzszćj kondycyi, królowa Karolina, żona Murata, założyła kilka panieńskich pensyj; przedtem po klasztorach bywały chowane. Lecz najpiękniejszym z naukowych tam zakładów jest szkoła chińska, gdzie młodzi Chińczycy odbierają za-sady wiary naszej, by je pńźnićj we własnym szerzjU kraju.

Tak już wszystkie zakąty Neapolu zwiedziwszy, po nowym roku postanowiłam wrócić do Rzymu. Im bliższa jednak była godzina wyjazdu, tćm mi boleśnićj było rozstać się z ezarowne-mi wdziękami kraju tego. Po raz drugi i trzeci, każde zwiedzając miejsce, a żegnając się z niemi, sama w to nic wierząc powtarzałam głośno, że jeszcze je kiedyś powitam, że wzrok mój aie ostatni raz na nich spoczywa, dusza przestaje z niemi.

W ogrodzie publicznym Villa Reale, co niedziela po mszy, grywała wówczas wojskowa muzyka. W Jecie i jesieni te kon-certa przy zmroku się dopiero zaczynały; w zimie ciepło umiarkowane dozwalało w południe je słyszćć. W dzień nowego roku 1846, poszłam tam w jedwabnej letniej sukni, w lekkićj mantylce, i oniemal za ciepło mi było. Część ogrodu obnażona była z liścia, druga zato połowa zasadzona drzewami, co go nigdy nie tracą, obok mnóstwa kwiatów, zupełne przedstawiała wiosenne złudzenie. Zapisałam sobie dzień ten w pamiętniku, bo pewno podobnych w, nim, jut w całćm życiu mnjem nie doznam