WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH140 I

ąatil zabijając

iętal sprowadzić zabicie

ąuatl zabójstwo

ąrfl wróg

ąutl zabójczy.

W czasowniku średnia samogłoska nadaje mu znaczenie przechodnie lub stałe; stan czynny (a) rozpoznaje się od biernego (u) po samogłosce pierwszej zgłoski pnia, a pc samogłosce ostatniej spółgłoski tryb, przyczem u oznacza tryb oznajmujący, a łączący,—gdy tym-czasem przy trybie rozkazującym, zawierającym wezwanie, samogłoska zupełnie odpada. Inne odmiany czasownika spełniają się za pomocą przedsłówków i przyrostków, które jednakże również pewien wpływ na samogłoski zgłosek, do których zostaja z przodu lub z tyłu dołączone, wywierają. Końcowe zgłoski oznaczają liczbę pojedynczą lub mnogą, jako też następne 3 spadki: pierwszy, drugi i czwarty.

Musimy się słusznie dziwić i podziwiać, jakim sposobem rozum ludzki tego dopiął, że w budowie semickich języków brzmieniom narzędzi mowy znaczenie obrazowe nadał i zarazem to narzędzie zamiany myśli do najwyższego stopnia uduchowił. Dzieje rozwoju tej sprawy są dla nas jak na teraz zupełnie ciemne, gdyż nawet domyśleć się nie jesteśmy w stanie, przez jakie stopnie rozwoju te języki przechodziły.

Stanowisko równo-rzędne, a nawet, jak niektórzy utrzymują, wyższe zajmują te języki, które się w koło sanskrytu grupują t. j. języki Indogermanów czyli ludów aryjskich. Wyższość nad gronem języków Semickich polega na tern, że rozróżniają nie dwa, jak w tychże, lecz trzy rodzaje, czyli raczój jestestwa rodzajowe i nijakiego rodzaju. Wyższość ta zatarła się jeunakże w części na powrót w kolei wieków. Nowożytny angielski język rozróżnia z małemi wyjątkami rodzaj już tylko u zwierząt i ludzi, oraz rzeczy nijakiego rodzaju. I dla niemieckiego języka, — nadmienia Steinthal, — minęły owe piękne czasy, w których mówiąc o parze mężczyzn wyrażano się j e zweene (po dwóch), o parze kobiet je zwo (j) o dwie) a oparzę dzieci lub o mężczyźnie i kobiecie razem je zwei (po dwojgu). Język ormiański nakoniec nie rozróżnia żadnego rodzaju ¹). Jeszcze więcśj znaczenia mającćm jest to, że same tylko aryjskie języki posiadają

t) M orili mann, A lig. Zeitung 1871, str. 6374,

http://rcin.org.ph