WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH300 I

284

dzą nam pojedyncze rysy. Boga starego testamentu, nie przebaczającego nigdy. mszczącego vinę ojców na wnukach i prawnukach, nie zna już więcej Hesekiel. Ani ojciec nie powinien cierpieć pod ciężarem winy syna, ani syn z powodu winy ojca. A nawet sam winny, jeżeli z szczerój skruchy się poprawi, może s.ę spodziewać przebaczenia, gdyż, każe prorok mówić panu, nie chodzi mi o zagładę występnego, lecz o jego nawrócenie ¹).

Zmiłowanie ojcowskie zapowiada też wszystkim pobożnym pieśń ²), przypisywana Dawidowi, a do cieniów, wyprzedzających chrześcijaństwo, należą słowa Siracha ³), że trzeba wpierw bliźniemu przebaczyć, nim się samemu przebaczenia żądać może. Prorokom zawdzięczają również Izraelici usunięcie wielu błędów szamańskich. Wykazawszy powyżój jasno ⁴), jakióm niebezpieczeństwem każde ofiarnictwo etycznemu zwrotowa popędów religijnych zagraża, niech nam wolno będzie powtórzyć jeszcze raz tak często podziwiane i wielbione napomnienia Jezaiasza: ⁵) „Wasze łany woła prorok, zniszczeją, wasze miasta pozostaną w gruzach i perzynie, wasze plony spożyją w waszych oczach nieprzyjaciele, z góry Sion nie pozostanie nic jak strzecha ochronna przed słońcem w winnej górze, lub szałas na nocleg ¹w polu ogurkowem, albo zgliszcze zniszczenia. ' Gdyby nam pan nie oszczędził był potomstwa, to byśmy byli podobni do Sodomy i Go-morry. Słuchajcie więc słów pana, wy głowy Sodomitów, słuchaj rozkazu boga ty ludu Gomorry ⁶). Na co mnie twoich niezliczonych zwierząt ofiarnych? Mam wstręt do nich! Bicie baranów, tłuszcz wołów karmionych, krew cieląt, jagniąt i kozłów, wasze dni nowin, sab-batu i inne dni świąteczne są mi nieznośne, a wasze uroczystości i ohydne biesiady nienawistne w głębi serca. Gdy wznosicie wasze ręce, odwracam swe oczy; choćby się wasze modły jak najczęściej powtarzały. ja was nie wysłucham, gdyż ręce wasze krwią zbryzgane.

⁵) Erah. XVIII. 20.

².) Ps. 102, w. 13.

³) c. XXVIII, w. 2.

⁴ Zob. pcw. sir.

⁵,l e. I, w. 7.

⁶) Do tego miejsca robi Steinthal następną uwagę: Przejście oc. porównania meszczęścia do zrównania grzeszności Judei z Sodomą wydało mi się zawsze tek silne i wzruszające, że wątpię, czy w całej krasomówczej literaturze znajduje się gdziekolwiek takie miejsce, któreby się z tern poro'wnać dało. Zeitschr. f. Vól^_kerpsychol. a. Spraehwissen3chaft 1866. T. IV, str. 228

http://rcin.org.pl