WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH466 I

450

guły mogłyby nam przeto dostarczyć obrazu tego stanu, w jakim za-cbodni ich brama w dawnćj przeszłości się znajdowali ^x). Ka nieszczęście najstarsze językowe pomniki Finnów nadbałtyckich nie sięgają dalej jak do r. 1542. Ich bohaterskie pieśni zaś, zebrane w Ka-lewali, należą, przynajmniej w obecnej ich formie, bez zaprzeczenia do przeszłości niedawnej. Kiedy języki mongolskie i turańskie zachowały swą czystość, chociaż równocześnie i uboższe pozostały, język mandszu nawet bardzo mało swśj jednozgłoskowej sztywności się pozbył, wzniosły się z gromady języków ugrskicb, madjarski oraz fiński z nad Bałtyku, do taki' j wysokości, że omal nie nabrały do tego prawa, aby je do odmianowych ²) zaliczono.

Pozostaje nam jeszcze nadmienić, że pod nazwą Ba szkiry, Mesz czercy i Tepcyjary zamieszkują stok europejski gór uralskich środkowych i południowych ludy, mogące po turecka, ze swych cielesnych znamion zaś należące do fióskiój gałęzi, które zatem za turecko-fińskich mieszańców uważać należy.

Piąta gałęź tak zw. ałtajskiej gromady ludów, nazwana przez Rosyjan Samojedami, miała swą pierwotną siedzibę w górach sa-jańskich, jako też i nad źródłami rzeki Jenisejskiej i Oby. Tam znajdują się jeszcze dotąd samojedzcy Sojou, podobnież na stoku północnym sajańskich gór łańcucha Kar aga si i Kamassińcy a na wschód od Jeniseju Koibale³). Od tych południowych braci oddzielili się Samojedzi, zajęci hodowlą renifera i osiedlili na błotach i moczarach północnego lądu stałego od białego morza począwszy aż do zatoki Chałanga. W starej Jugryi z obu stron zatoki Obi osiedli J u-raki, a więcej na wschód żyją Tawgowie. Ponieważ pomiędzy te-mi północnemi Samojedami te same rodowe nazwy się powtarzają, które i między południowemi spotkać można, wiec wędrówka ich musiała się odbyć wzdłuż Jeniseju. Co do języka, to najbliżój są spokrewnieni z fińskiemi ludami, mianowicie z Bułgarami. Wreszcie z obawy kazirodztwa nie wchodzą oni w żadne ślubne związki z Ostja-kami, jeżeli nazwa lodu u obu ta sama, co na blizkie ich pokrewieństwo wskazuje ⁴). Bardzo łatwo być może, iż przy nowym uporząd-

') Prof. Aląuist, iiber die Culturvulker in den westfinnischen Sprachen. Ausland 1871, Kr. 31, str. 741.

²) Whitney, Language and the study of language, str. 320

³) Whitney, Language and the study of language, str. 320.

⁴) Castren. Yorlesungen, str 82, 84 i 107.

http://rcin.org.pl