WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH313 I

297

mieli być rażeni ^x). Prorok mógł więc snadnie, dla dowiedzenia swój boskości, wątpiących wezwać, aby spróbowali choćby jedną surę ułożyć, podobną do jego, jeżeli sądzą, że koran pochodzi od niego nie od boga ²).

Koran sam zawiera 114 psalmów czyli sur rozmaitych rozmiarów, od jednego wiersza aż do całego kazania. Jakby w jakiśm bez-ładnem zbiorowisku znajdują się tam powieści o sądach bożych, według biblijnych lub staroarabskićh legend, zmięszane z przepisami zwyczajnego życia i właściwemi boskiemi objawieniami. Ułożywszy je według czasu ich powstania, otrzymujemy rzut oka na wzrost i powstanie nowej wiary, będącćj jedynie przekształceniem hebrajskich i chrześciańskich myśli i zasad. Poprzednikami proroka pomiędzy Arabami byli t. z. Hanyfe, którzy najwyższego stwórcę czcili i podczas zmartwychwstania w przyszłości rodzaju sądu ostatecznego oczekiwali. Mahoinmet zwał się sam Hanyfem i uważał Abrahama za twórcę Hanyfeizmu, mającego w jego ustach znaczenie oczyszczonego monoteizmu, który właściwie miano islamu nosić powinien, słowa wieloznacznego, zawierającego w sobie znaczenie wybitnego przeciwieństwa i bezbożności (ateizmu) i wielobóstwa ³). Wielki wpływ wywarły na proroka artykuły, wiary chrześcian-żydów ebionitycznych w Jerozolimie i Pella, którzy tylko pierwszą ewa-nielię jako prawdziwą przyznawali, a naukę o wcieleniu się boga w człowieka, jako też o zbawieniu odrzucali ⁴). Mahomet sam zwiedził k lka razy Jerozolimę, czcił Chrystusa i siostrę onegoż, za którą miał ducha św., a nawet niepokolane poczęcie najświętszćj panny pomieścił w swoich artykułach wiary ⁵). Prorok miał z początku na myśli założenie żydowsko - chrześciańskiej gminy między Arabami. Że zaś prawdopodobnie nigdy czytać nie umiał, więc mu się nieraz zdarzało, że powołując się na stary testament i ewanielie często się mylił. Gdy mu takie pomyłki wyrzucano, ratował się tą wymówką, odtąd przez każdego muzułmanina używaną, że objawienia starego i nowego testamentu pochodziły wprawdzie od boga, lecz

Przykłady w Kremer: Jdten des Jslam itr. 80.

²) Wahl Quoran, Surę X, str. 164.

³) S p r e n g e r ł. c. T. I. str. 72.

*; Sprenger, 1. c. T. I, str. 22.

⁵, Koran. Sura 21 w;d. -Wahl’a, str 284.

http://rcin.org.pl