WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH424 I

408

Ustawa społeczna staromalajska, rodowa. Lud rozpada się na rody z głową rodu na czele. Członkowie rodu mieszkają, zwykle w je-dnem i tem samem miejscu. Każda rodzina ma sobie wydzieloną część ziemi, od btórćj piątą część zbioru składa księciu, wiaściciełowi ziemi, w czynszu dzierżawnym. Społeczeństwo całe rozpada się na dwa stany szlachtę i lud. Pierwsza jest czysto rodowa i ma za podstawę powinowactwo z księciem. Ze szlachty wybiera książę urzędników', których jest kilka stopni. Stosunki obcowania między temi stopniami są przepisane i ściśle przestrzegane. Forma rządu czysto despotyczna a nieodłączna od tego etykieta ogarnia wszystkie stosunki Iawańczy-ka. Ztąd młodszy spotyka starszego a niższy wyższego zaw^rsze z pe-wnem uroczystem uszanowaniem i w przemowie do niego używa do-bormejszych wyrazów'. Każdy do broni zdolny Jawańczyk jest do w'ojskow⁷ej służby obowiązany i w razie w^rojny winien się stawić pod rozkazy swego zwierzchnika podczas pokoju.

Do wyrobów⁷ przemysłu i rękodzieł Jawańskich celniejszych należą główmie: budowa okrętów⁷, bardzo poszukiwanych, warzelnie soli, wyrobme cukru i papieru, garbarnie, huty żelazne, wyrobnie żelaznych towarów i snycerstw^ro. Kie małego znaczenia jest rówmeż tkactwo i farbiarstwo, chociaż odnoszące się tutaj wyroby są płodem rąk kobipcjcb, zajmujących się tem w⁷ domu. Natomiast kupiectwo, za wyjątkiem wmwnątrzkrajowego, jest bardzo mało rozwinięte.

Starodawną religią Jawańczjków, będącą w związku z religijne-mi wyobrażeniami całego malajsko polynezkiego szczepu, wyparł bra-manizm i buddyzm, z Indyj tamże przeniesiony, jeszcze w 6-m wieku zupełnie a od 15-go stał się islam religią panującą, zdarzenie, stojące w związku z rozbiciem dawnych, na indyjskich kultorowych pierwiastkach, zbudowanych państw Padczadszaran na zachodzie i Madszapa-hit na wschodzie. Pomimo to pozostało się jeszcze wśród ludu wiele pierwiastków staroindyjskiej kultury aż po dziś dzień. Należą do tego prócz licznych pierwiastków⁷ sanskryckich w języku i klasycznej literaturze starojawańska zabawa z cieniami (icayanci) i muzyka. Również i wspaniałe zwaliska świątyń tak bramańskich (na gimung dieng), iako też i buddystyezne (borobudor) pochodzą z czasów⁷ rozkwitu indyjskiej wiary na Jawie.

Jawańczycy są ludem najbardziej rozwiniętym i wykształconym z całego malajskiego plemienia. Oni przedstawiają dowód, co z Malejczyka stać się może, gdy się znajdzie śród bujnój przyrody i zetknie z innemi. wyżej rozwimętemi żywiołami. Patrząc się na pomniki budownictwa, oraz klassycznego piśmiennictwa KavL nie można zaprze-

http://rcin.org.pl