WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH242 I

226

nćm społeczeństwie śmiertelność nieślubnych dzieci, o których utrzymanie matka się jedynie troszczyć musi i ono najczęściej bywa niedo-statecznćm, jest o wiele większą od ślubnych, wychowywanych w domu rodziców.

W nowszych czasach ogłosił jednak pewien pozamorski uczony, Lewis Morgan, pracę bardzo ważną o oznaczeniu stopni pokrewieństwa u rozmaitych ludów, opierającą się na zbadaniu w tym względzie więcśj niż 139 rozmaitych języków, po większćj części amerykańskich, azyjatyckich, malaiskich a nawet i europejskich i). Morgan sądzi, iż za pomocą tego pomocniczego środka nauki uda się mu uchylić choć cokolwiek zasłonę, pokrywającą stosunki kobiet do mężczyzn w zamierzchłej przeszłości. U wszystkich mongolskich i do nich podobnych ludów w Azyi, u ludu Drav,:da w Indyjach, u pierwotnych mieszkańców Ameryki i u Malajczyków spotykamy bowiem zupełnie odmienny od naszego sposób oznaczenia pokrewieństwa. Potomkowie wspólnego pradziada, albo też jednej prababki, zwą się nawzajem, jeżeli do tego samego potomstwa należą, braćmi lub siostrami, a wszystkich, należących do potomstwa wcześnieszego, zowią ojcami, do potomstwa zaś późniejszego od nich synami. Mężczyzna będzie zatem zwał braćmi: nietylko wszystkich synów swego własnego ojca, ale i synów brata swego ojca i wszystkich wnuków swego stryjecznego dziada. Prócz tego będzie zwał synem nie tylko swego własnego potomka, ale i wszystkich synów swoich braci, wszystkich wnuków brata ojca, wszystkich prawnuków swego stryjecznego dziada. Dzieci zaś swojćj siostry będzie zwał siostrzeńcami i siostrzenicami a braci matki wujami. Natomiast kobieta będzie zwała matką nie tylko własną matkę, ale i jej siostry, oraz córki babki ciotecznej; wszystkie zaś dzieci jej sióstr, wszystkie wnuki siostry jśj matki, wszystkie prawnuki siostry jej babki będą dla niój dziećmi, potomkowie zaś braci bratankami lub bratanicami ^a). Nie wypada jednak zapominać o tśm, że w tych wszystkich językach nie ma osobnego wyrazu na brat i siostra, tylko wyrazy na oznaczenie starszego i młodszego brata, starszą i młodszą siostrę. Nawet język węgierski nie posiada osobnej nazwy

’) Systems of consanguinity and affinity in the human family. Washington

1871.

²) .Tuż Lafiteau (Motenrs des sauvnges ameriąuains. Paris 1724. T. I, Str. 552) opisał dokładnie ten system u Hnronów i Irokezdw.

http://rcin.org.pl