WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH612 I

596

nie tajno, zkąd owe narzędzie nad Nil przybyło. Jazda konna nie była w starożytnym Egypcie znana, jakkolwiek greccy uczeni z tam-t%d początek tej sztuki wywodzą ’). Podziw pełen czci budzą jeszcze dotąd budowle ludu nad Nilem, jego świątynie, jego ulice sfynksowe, jego Kamienne olbrzymie posągi, jego pyramidy. Te ostatnie uważa-nr za najlepszy pomnik wczesnej dojrzałości społecznych stosunków w Egypcie, wymagają bowiem nadmiaru sił roboczych, nagromadzenia wielkich zapasów żywności w miejscu budowli, odpowiednich i wygodnych dróg dla ruchu i przewozu, stosownych praw⁷, odnoszących się do robocizny w celach publicznych, i uporządkowana podatkowmści. Nasze zdanie znajduje swe poparcie pośrednio i w tej okoliczności, że w nowym Egypcie podstawa prawna urządzenia społecznego zabezpieczoną została przez niezawisłość zupełną sądownictwa, które przysięgą się obowiązywało bronić prawa przeciwko samowoli despoty ²J. Budowę pierwszych pyramid przypisują trzeciemu następcy M,enesj a, założyciela miasta Memfis. Istniały one jeszcze za czasów greckich, a Lepsius ³) sądzi, że gruzy ich jeszcze się znajdują. Według najskromniejszego nawet obliczenia czasu, Menes żył w r. 3892 pr. Chr. ⁴), a za jego panowania Egipcyjanie byli już oddawma budowni-czerni, rzeźbiarzami, malarzami, mytologami i teologami.

Kalendarz ich świadczy najlepiej i najdokładniej o nadzwyczajnej dawności egypskiój kultury. Opierał się on na przyjęciu roku o 12 miesiącach trzech tygodniowych, każdy , tydzień o 10 dniach, do których dodawano jeszcze 5 dni przestępnych. Że te 365 dni nie wypełniają ściśle roku słonecznego rzeczywistego, było Egypcyjanom bardzo dobrze wiadomem, gdyż oni wiedzieli, iż 1461 lat na to potrzeba, aby Syriusz mógł być z Memfis pierwszego Thoth przed wschodem słońca widziany. To zjawisko doprowadziło ich do przyjęcia okresu Sothis czyli syriuszowego o 1461 latach cywilnych. Jeden z tych okresów ukończył się w r. 1322 pr. Chr., początek jego przypadł za-

!) Według scholiasty do Apollina. Ehod. 4 272, 276 (Argonautiea, vyd, Schaefer⁵a. Leipzig 1878- T. II, str. 289), miał król Sesonchosis wynaleźć jazdę konną.

²) G. E b e r s. Durch Gosen zum Sinai, str. 548.

³) Zeitschr. f. aegypt. Spraohe u. Altherthumskunde. 1870, str. 91.

⁴j Według Ca no nu u Henryka Brugsch (Histoire d’Egypte, T. I, str. 287) panowanie jego przypadałoby na r. 4455—4395 pr. Ch.

http://rcin.org.pl