76
ze nienawidzi: w rzeczy samćj gaśnie miłość gdy jest zbyt łatwa, zapory wstydu rozniecają ją. Potrzebne było takie rozrządzenie dla zachowania rodu ludzkiego; kiedy bowiem nie zawsze sposobny jest do płodzenia mężczyzna, a kobieta w każdej chwili, wypada więc, aby żądał pierwszy, a odmawiać zdawała się druga, iżby podnieciła jego żądze. Gdyby, w przeciwnym rzeczy porządku, kobićta żądała, a mężczyzna odmówić jej nie mógł, prędkoby się wyniszczył i wtedy ród ludzki wkrótceby zagiuął. U zwierząt także samica z niejakim żalem poddaje się samcowi, uadewszystko w rodzajach wielożennych, a to, iżby większy wzbudziła w nim zapał. W rodzaju kota, lwa, tygrysa, samica byw a stroną zaczepiającą, ale samiec nie zawsze odpowiada jćj żądzy, dla tego choć w odwrotnym porządku, jednakże stosunki między płcią utrzymują się takież same jak w rodzie ludzkim.
Zmiany zachodzące w umysłowem usposobieniu osób w czasie ich dojrzałości są odbiciem i skutkiem zmian zaszłych w ich układzie fizycznym. U dziecka, władze żywotne, skierowane całkiem do przysporzenia jego wzrostu, rozdzielone są szczególniej po naczyniach żywiących, po zbiorach komórkow atych, limfatycznych, wciągających. Kierunek ten sił żywotnych zmienia się w czasie dojrzałości; przeważnie one działać zaczynają na zbiór naczyń gruczołkowatych a szczególniej na części płciowe. Nowy ten popęd sił żywotnych przebiega tam i sam układ nerwowy, zdaje się błąkać po całem ciele i szukać, dla zebrania się, głównego ogniska. Stąd wynikają owe częste obłąkania umysłu, owe nadzwyczajne zmiany w charakterze i tak wyraźne, nadewszystko u młodych dziewic, wstrząśnienia. Siły czułości, przeniosły się na części rodne, budzą je z długiego letargu i przyspieszają ich rozwinięcie. Czuć się natenczas daje ciężenie w lędźwiach i powszechna otrętwiałość; po calem ciele panuje zamięszanie, wydatność nad płciowemi częściami porasta, członek męzki rozrasta się, jądra nagle powiększają się. U niektórych chłopców kryły się one w jamkach podbrzusza, skąd w czasie dojrzałości nagle wystąpiły. U dziewcząt nimfy nabrzmiewają , zaczynają się czerwienić i stają się nader czułemi; członek łaskotny wydatnićj się okazuje, błonka hyraena rozciąga się, kanał pochwy macicznćj nabywa zdolności do rozszerzania się i również