211

ft-aaan s³^

- iLibrary Keader

Limit wydruku: O

Strona 211/228

11.4. Mk)awwake2p»rt;puokl4

Istotnym wyznacznikiem oceny pracy służb policyjnych jest stopień społecznego poczucia bezpieczeństwa. Jest ono efektem wpływu różnych czynników. Oddziałują na nic zarówno obiektywnie istniejące uwarunkowania, np. zauważalne nasilenie zagrożeń w najbliższym otoczeniu, jak też wyobrażenia o przestępczości w kraju, ukształtowane w dużym stopniu przez środki masowego przekazu. Wydaje się, że pierwsza grupa czynników odgrywa istotną rolę w ocenianiu bezpieczeństwa w najbliższej okolicy, druga zaś oddziałuje przede wszystkim na opinie o poczuciu bezpieczeństwa w kraju w ogóle. Te dwie grupy czynników nie muszą być wcale zgodne - opinie na temat bezpieczeństwa w najbliższej okolicy oraz w kraju mogą być zupełnie różne.

Poczucie dużego zagrożenia bezpieczeństwa jest problemem społecznym, politycznym, a także kryminologicznym. Wzrost poczucia zagrożenia współwystępuje z reguły z takimi zjawiskami, jak: pogorszenie standardu życia codziennego obywateli, zmniejszenie zaufania do wymiaru sprawiedliwości, organów policyjnych czy szerzej - władz państwowych, ograniczenie możliwości prowadzenia nowoczesnej prewencji kryminalnej. Wysoki stan poczucia zagrożenia może spowodować utratę zaufania do formacji policyjnej, a to z kolei może wpłynąć na gotowość społeczeństwa do współpracy w zwalczaniu l zapobieganiu przestępczości.

Badania prowadzone w wielu krajach wskazują, że poziom strachu często przekracza rzeczywiste wskaźniki prawdopodobieństwa zagrożenia, a w sytuacji, gdy przestępczość wzrasta, strach rośnie w postępie geometrycznym w stosunku do wzrostu przestępczości. Zatem poziom społecznego strachu czy obawy nie może być traktowany jako wskaźnik realnego zasięgu przestępczości, choć oczywiście pozostaje z nią w bezpośrednim związku.

Emocje związane z przestępczością są często warunkowane oddziaływaniem środków masowego przekazu, które w walce o odbiorcę na komercyjnym rynku potrafią epatować relacjami z wydarzeń przestępczych. Można zaobserwować, że prezentują głównie zdarzenia skrajne i nietypowe, a zatem mające silny wpływ na świadomość społeczną. Często również nagłaśniają problem w początkowej fazie, milczeniem pomijając jego rozwiązanie. Wpływ środków masowego przekazu może być szczególnie silny w społeczeństwach, które wcześniej przez, długi czas były powściągliwie informowane o wszelkich patologiach społecznych.

Redukcja społecznego strachu przed przestępczością jest pożądana, lecz. niezwykle trudna. Nawet kampanie na rzecz bezpieczeństwa czy kampanie polityczne, których dominującym hasłem jest walka z przestępczością, paradoksalnie mogą tę obawę wzmacniać. Stopień poczucia bezpieczeństwa ludności bowiem zależy w dużej mierze od subiektywnie postrzeganej obecności policji.

Pod koniec lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia Polacy oceniali bezpieczeństwo kraju znacznie lepiej niż po przemianach ustrojowych lat dziewięćdziesiątych. Wyraźnie daje się zauważyć, że zmiany społeczne, gospodarcze i polityczne zbiegły się