28

- iLiorary Keaaer

Limit wydruku: O

Strona 28/228

£1 © © © &

A.Ul^HalMif4ql*M«* llititdłif 'AWmł»

■ Orępnuacp bezpieczeństwa I porządku publicznego od powstania państwa do utraty mepodległoia w 179S robi

stanowił poważne ograniczenie uprawnień starostów jako przedstawicieli anachronicznej i niesprawnej administracji lokalnej. 7.e względu na sytuację polityczną projektu nie udało się wprowadzić w życic.

W walce o nowoczesną administrację Departament Policji często wykorzystywał antagonizmy pomiędzy starostami i władzami miejskimi. Jednakże nie zawsze udawało się skutecznie zmotywować władze miast królewskich do efektywnej gospodarki finansowej. Z szacunkowych danych wynika, że prawie połowa tych miast w Koronie nadal nie uznawała kompetencji Departamentu Policji. Jeszcze gorzej przedstawiała się sytuacja na Litwie, gdzicmiasta w ogóle nie podporządkowały się Radzie Nieustającej.

Obok tej podstawowe; działalności Departament Policji zajmował się również poprawą warunków zdrowotnych ludności miejskiej. W drugiej połowie XVIII wieku poziom higieny i zagrożenia epidemiologicznego przedstawiał się katastrofalnie, szczególnie w miastach. Na posiedzeniu Sejmu w 1766 roku komisjom dobrego porządku powierzono więc zarząd nad szpitalami Pomimo oporu instytucji duchownych, które posiadały dotychczas monopol w dziedzinie opieki zdrowotnej, a jednocześnie prawo do wiełu przywilejów królewskich, utworzono w 1775 roku Komisje Szpitalne - Koronną i Litewską. Brak widocznej poprawy sytuacji spowodował, iż w 1780 roku również nadzór nad szpitalnictwem powierzono Departamentowi Policji. Wynikało to z dbałości o poziom kształcenia lekarzy. W1783 roku rozpoczęto akcję wysyłania na koszt miast kandydatów na studia medyczna Miasta miały obowiązek pokrywania pełnych kosztów kształcenia. Do końca września 1784 roku zgłoszono 40 studentów. Skromna ich liczba wynikała z niechęci władz miejskich do łożenia środków finansowych na ten cel.

Inną formą aktywności Departamentu była walka z żebractwem, które stanowiło poważny problem społeczny i miało bezpośredni wpływ na stan porządku publicznego. Zgodnie z uniwersałem królewskim z 1787 roku nakazywano prowadzenie przez miasta i wsie ewidencji: „wszelkiego rodzaju ludzi ••lużnych», ubogich i bez stałego zajęcia, żyjących z pracy dorywczej lub żebraniny".

Przewidywano też stosowanie bardziej radykalnych metod:

I „...w oznaczonym dniu i godzinie jurysdykcja marszałkowska, starościńska, miejska w porozumieniu z przełożonym generalnego szpitala Dzieciątka Jezus zorganizują wielkie obławy uliczne na włóczęgów, a następnie poddadzą ich oględzinom lekarza i cyrulika... egzaminować będą każdego w szczególności obojej płci żebraka z których, którzy się zdatni pokażą do roboty, i niepotrzebnie żebrzącym każą zaraz dać na miejscu chłostę pomiarkowaną z upomnieniem przez plebana, ażeby się więcej do rzemiosła próżnowania nie powracali..

'    Projekt przcpibW Departamentu PcZkii o Żebrakach w Warwawie i całym fciau x dnu 20 map 177S r.

Start    Ite!ix iLibrary Reader

27 - Paint

09:20