151

EU U? ^)^łf\ J\ D D S? ^    & Limit wydruku: O

- iLiorary Keaaer

Strona 151/228

i% WmA    lU(    'AswMałU

8.1 PrejTjcitcr*im i udaał Poiit> PafóttwwcJ i Poicji Wtienutawa $lgfceą> w karpa™ wrcesmcmri 1919 roku przede wszystkim odcinka Krzemieniec - Zbaraż. Miejscowa i ewakuowana Policja miała tworzyć punkty ochronne wzdłuż newralgicznych szlaków komunikacyjnych. Dnia 12 września insp. W. Olszańskiemu - komendantowi PP okręgu nowogródzkiego - powierzono zadanie koncentracji sił policyjnych z. terenu województw nowogródzkiego, poleskiego i wołyńskiego w okolicach Lucka i Tarnopola. Ta inicjatywa również spełzła na niczym.

Wkroczenie 17 września wojsk sowieckich na wschodnie tereny Rzeczpospolitej przekreśliło rachuby na stworzenie linii obrony na wschodzie. Pomimo wcześniejszych ostrzeżeń ze strony polskiego wywiadu decyzja władz sowieckich zaskoczyła rząd i społeczeństwo polskie. Jeszcze tego dnia Naczelny Wódz wydał rozkaz zakazujący walki z oddziałami Armii Czerwonej oraz nakazujący, aby Polic ja i miejscowe władze administracyjne pozostały w miejscu urzędowania. Z powodu braku łączności, a także poczucia odpowiedzialności za państwo, wielu dowódców nie wykonało tego rozkazu. Należy podkreślić⁴, że przede wszystkim większość jednostek Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP) i funkcjonariuszy Policji podjęła próbę oporu i walki przeciwko agresji sowieckiej. Możłiwe, iż duży wpływ na determinację żołnierzy KOP u i policjantów miała świadomość prawdziwych zamiarów agresora sowieckiego.

] lak wynika z relacji świadków wydarzeń, widu polic jantów 17 września 1939 roku pozostało na miejscu - na posterunkach, w komisariatach i komendach powiatowych, pełniąc do końca normalną służbę policyjną. Oni też stawali się pierwszymi ofiarami represji wojsk sowieckich. Dzięki informacjom uzyskanym od wywiadu oraz od polskic h komunistów Rosjanom szybko udało się aresztować' polskich policjantem i urzędników, a w niektórych wypadkach doszło do pierwszych zbiorowych egzekucji

Na północy, szczególnie w województwie nowogródzkim i wileńskim, dzięki decyzji wojewodów i starostów, Policji udało się ewakuować wraz z innymi urzędami państwowymi. Na przykład płk Adam Sokołowski, wojewoda nowogródzki, 17 września powziął decyzję o wycofaniu Policji z powiatów: nieświeskiego, stolpeckicgo, nowogródzkiego, baranowskiego, w kierunku granicy litewskiej i łotewskiej. W wielu wypadkach decyzje te były podejmowane w ekstremalnej sytuacji. W obliczu wojny policjanci na Kresach Wschodnich często stawali się naturalnymi organizatorami obywatelskich form obrony miast przed wojskami sowieckimi.

Szczególnym symbolem patriotycznych i bohaterskich postaw polskich policjantów był ich udział w obronie Grodna, 20 - 22 września 1939 roku. Policjanci przede wszystkim zajęli się unieszkodliwianiem prób dywersji ze strony komunistów, Żydów i Białorusinów. W trakcie pierwszego uderzenia na Grodno wojska sowieckie zaatakowały budynki Komendy Powiatowej PP i Urzędu Śledczego, których bronili funkcjonariusze Policji pod dowództwem komendanta Władysława Nagórskiego. Najdłużej,

13:16

F* Ite!ix iLibrary Reader