37

EU U? ^)^łf\ J\ D D S? ^    & Limit wydruku: O

- iLiorary Keaaer

Strona 37/228

£1 © © © &

VkJe*A,H**wWf-**e-rw»* lUlił4.*a^MMVmi«Ut

U. Slujb> pifc/y* w Pcisce wdibtt rtfcrm ustrcj^o polc>vai><h w drugtq połowie XVI wieku

Do kompetencji ministra policji należały również sprawy ochrony wolności słowa i druku. Gdy 22 stycznia 1792 roku na posiedzeniu plenarnym Straży Praw prymas Michał Poniatowski przedstawił stanowisko zgromadzenia biskupów żądających ograniczenia napływu, a nawet cenzurowania druków i wydawnictw napływających do Polski 7. rewolucyjnej Francji, minister 1. Potocki, powołując się na ustanowione w okresie prac Sejmu Wielkiego prawx> wprowadzające ochronę wolności słowa i druku w Polsce, sprzeciwił się żądaniu biskupów, jakkolwiek sugerował wydanie przepisów chroniących wartości religijne i interes Kościoła katolickiego.

Król, będąc szczególnie zadowolony ze współpracy Komisji Policji ze Strażą, wyraził:

B .ojcowską radość z ciągłego porządnego i przykładnego sprawowania tak ważnej części rządu”¹ ’.

Tak przedstawiała się organizacja centralnej administracji rządowej ustanowiona postanowieniami Konstytucji 3 Maja.

I Administracja lokalna spoczywała w rękach tzw. komisji porządkow ych cywilno-wojskowych. Instytucja ta zrodziła się dopiero w dobie .Sejmu Czteroletniego, zajęła się ona administrowaniem lokalnym na szczeblu województwa i była ustanowiona na mocy uchwały sejmowej z 1:3 grudnia 17X9 roku.

Te kolegialne organy administracji wojewódzkiej wywodziły się z sejmików gospodarskich, zwanych też sejmikami boni ordinis, czyli dobrego porządku. Utworzono je w^r 1717 roku. Sejmiki swoją aktywność skupiały na sprawach skarbowych i wojskowych, natomiast problematyka ogólnego zarządu administracyjnego pozostawała na uboczu ich działalności. Po odebraniu, w wyniku reform w latach 1764-1768, tymże sejmikom większości funkcji skarbowych i wojskowych, ich działalność stała się bezprzedrnkrtowa. Dopiero po wspomnianej decyzji Sejmu Czteroletniego z 1789 roku sejmiki gospodarskie mogły wyłaniać komisje porządkowe. W każdym województwie, ziemi i powiecie Rzeczpospolitej sejmiki wybierały spośród miejscowej szlachty członkiń komisji, w liczbie 16, na dwuletnią kadencję. Zmiana składu komisji obejmowała jednorazowo 2/3 wszystkich członków. Nic wybierali oni spośród siebie przewodniczącego, natomiast prawo udziału w pracach komisji mieli miejscowi starostowie i senatorzy.

Posiedzenia komisji odbywały się w głównym mieście województwa lub powiatu kilka razy w roku. Zakres ich działania był bardzo szeroki. Obok zadań z zakresu administracji wojskowej i skarbowej do komisji należały sprawy zarządu dróg, nadzór

J. i D. MalooHic. Historia admmislracfi... op. <u, s. 134.

09:22

F* Ite!ix iLibrary Reader