40

- iLiorary Keaaer

Limit wydruku: O

Strona 40/228

£1 © © © &

A. UaaA HMMifAilvnlM tU l«t4łA-4¹MN>V«-<t>lH

TJH Orrpnuac)¹ bezpieczeństwa I porządku publicznego od powstania pastwa do utraty mepodległoSa w 1795 roku

Nadal jednak członkowie Komisji prowadzili działalność administracyjną na terenie stolicy. Czas wojenny przyniósł podwyżki artykułów żywnościowych, pojawił się problem paskarstwa i zaistniały inne patologiczne zjawiska społeczne. Pomimo wyznaczenia przez konfederację Delegacji, która miała przejąć w Warszawie władzę administracyjną, urzędnicy Komisji próbowali unormować sytuację socjalną i porządkową w stolicy. Próbę obrony dorobku Komisji podjął Wincenty Kozłowski, który 27 sierpnia 1792 roku, przedstawił wspomnianej Delegacji odpowiedni memoriał.

.Centralna Komisja Policji uległa likwidacji bez utworzenia jakiegokolwiek urzędu zastępczego na jej miejsce. Ponowne utworzenie jurysdykcji marszałkowskiej nic jest odpowiednikiem naczelnego organu policyjnego w kraju, gdyż zasięgiem swym obejmuje tylko Warszawę- Faktem jest, że wiele ważnych spraw w zakresie bezpieczeństwa publicznego załatwiają obecnie konfederacje generalne, wojewódzkie i powiatowe, ale pozostaje jeszcze wiele innych dziedzin, które wchodzą w zakres kompetencji policji... nie tylko, co do porządku i wygody ogólnej, ale nawet i co do bezpieczeństwa, które wymagają, żeby jakiś urząd one kontynuował nieprzerwanie’¹⁶.

Wystąpienie to skłoniło wspomnianą Delegację do kontroli całej działalności Komisji Policji. Zarzucono Komisji uleganie „francuskim nowinkom” brak należytego szacunku do religii katolickiej i szerzenie szkodliwych poglądów:

I „...z tej relacji już poznaje zapewne Konfcderacyja Generalna jak pierwiastkowe dopiero czynności Komisyi Policji przerażają bojaźnią każdego wolnej Rzeczypospolitej obywatela, ażeby ta magistratura pod pozorem porządku idąc po stopniach nie przyszła za czasem do najstraszniejszej władzy. Zaglądała ona teraz do grobów kościelnych pod imieniem cmentarzów, wkrótce zechce rządzić ołtarzami pod pozorem rady i oświecenia, przepisywać będzie obywatelom, co mają jeść i pić"¹⁷.

Problematyka policyjna znalazła się w polu zainteresowania Konfederacji Generalnej Obojga Narodów, którą kierowali Seweryn Rzewuski, Ksawery Branicki i Szczęsny Potocki. W okresie walki o wpływy w chylącej się ku upadkowi Rzeczpospolitej doceniano rolę służb policyjnych. W związku z tym zwolennicy carycy Katarzyny II starali się obsadzić swoimi stronnikami stanowiska kierownicze w policji warszawskiej. Członków obozu reformatorskiego oraz osoby ulegające nowinkom napływającym z rewolucyjnej Francji poddawano inwigilacji.

Start

F¹ Ite!ix iLibrary Reader

1

Memoriał do Nsuaśnfeirzej Konfederacji od oficjjliłtćnr Koinmisyi Policji Ubojpi Narodów. ^r Cyt m: A. Zahorski, Centralne imlytugc policyjne... op. cit. s. 219.