426

Rozdział 26

Niepokój ducha - wydarzenia po roku 1967

Podziały etniczne i religijne

Konflikt libański i iracki ujawnił, jak łatwo wrogość między państwami splatała się ze sprzecznościami wewnątrz nich. W tym czasie na pierwszy plan wysunęły się dysonanse, z którymi mamy do czynienia we wszystkich państwach. W Iraku istniała wrogość między Arabami a Kurdami. Mniejszość kurdyjska na północnym wschodzie kraju przez długi czas była pomijana w podejmowanych przekształceniach gospodarczych i społecznych, które następowały głównie w rejonach bliższych wielkim miastom. Jako mieszkańcy górskich dolin lub członkowie wędrownych plemion, Kurdowie nie życzyli sobie ścisłej kontroli sprawowanej przez miejską biurokrację; ich też dosięgła idea kurdyjskiej niepodległości, która ujawniła się już w późnym okresie osmańskim. Od czasów mandatu brytyjskiego dochodziło do kolejnych kurdyjskich buntów; stawały się one coraz intensywniejsze i coraz lepiej zorganizowane i zyskiwały od czasu rewolucji w 1958 roku coraz większe poparcie ze strony państw wrogich Irakowi. Przez kilka lat powstanie było wspierane przez Iran, ale pomoc wycofano, kiedy w 1975 roku obydwa kraje zawarły układ dotyczący kilku różnych kwestii. Bunt ucichł, a rząd podjął działania, których celem było nadanie obszarom kurdyjskim specjalnej administracji i realizacja programu ekonomicznego rozwoju. Sytuacja pozostała jednak niejasna i pod koniec lat osiemdziesiątych, w okresie wojny iracko-irańskiej, znów wybuchły rozruchy.

Potencjalnie podobna sytuacja panowała w Algierii. Część ludności górskich obszarów Atlasu w Maroku i Kabylii w Algierii stanowili Berberzy po-