klsti272

301

ROZDZUŁ 8. OBRÓBKA WICI 1 WŁÓKNA

łyńskie. W g fotografji G. Ky rlego, MAG W, 1918, str. 139, fig. 32.

Pospolicie wieśniak umocowuje go dolnym końcem osi (ob. fig. 271 a) w pniu drzewa, szparze ściany etc., zaś uwiązawszy koniec włókien do jednego z rogów (fig. 271 b*b*), poczyna wić sznur, puszczając kołowrotek w ruch i odchodząc od drzewa, czy ściany wstecz, coraz dalej. Gdy pewna ilość powrózka zostanie uwita, wtedy mota ją na kołowrotek i, zaczepiwszy koniec o róg, wije dalej. — Bywają zresztą stosowane i cokolwiek odmienne sposoby wicia, przyczem wijący posługuje się dwoma kołowrotkami naraz.

271. 1, 2. Kołowrotki kaszubskie. Muz. kaszubskie we Wdzydzach. — 3. Schemat kołowrotka z południowej Słowiańszczyzny (Muz. etn. w Zagrzebiu); forma bardzo pospolita i w Polsce etc. Rys. autor.

213. Do skręcania cieńszych sznurów w grube powrozy stosowane są przez Polaków, Mało- i Białorusinów (m. i. i Poleszuków), a także przez Łotyszów, Estończyków etc., podobno zaś i przez mie- 270. Wicie zapomocą kulkń Polesie^ szkańców Anatolji, specjalne narzędzia. Ich osnowę stanowią dwie deski (fig. 272 a i b) pionowo umocowane w przenośnych kłodach, leżących na ziemi. W jednej z desek znajdują się trzy lub cztery drewniane prymitywne korby, przechodzące przez nią na-wskroś i zaopatrzone na tylnych końcach w poprzeczki, grające rolę haków, o które będą zaczepione sznury. W drugiej desce jest umocowana w podobny sposób jedna tylko korba. Mając wić powróz zamierzonej długości, rozstawiamy odpowiednio daleko od siebie obie deski. Końce trzech albo czterech sznurów, z których powróz ma być skręcony, przywiązujemy do tylnych końców trzech albo czterech korb w pierwszej