klsti283

Kł MOSZYŃSKI! KULTUKA LUPOWA SŁOWIAN

284. Przęślica łopatkowata, wyrobiona z pnia drzewnego (a), posiadającego odpowiednio odchylony korzeń. Pow. Sol-vyćegda, gub. Vołogda, Wielkorus. Źi-vaja Starina, t. 8, r. 1898, str. 32, fig. 28 i 29.

przędzenia. W wielu krajach, a zwłaszcza w Europie środkowej i środ-kowo-zachodniej, przęślice bywają bardzo wysokie i miewają zamiast przysiadek podstawki, stojące wprost na ziemi.

B23. Wrzeciona i przęślice nie wyczerpują wszystkich narzędzi, służących do przygotowania przędzy oraz wyrabiania z niej nici i tkanin. Cały ich szereg pozostał nam jeszcze do omówienia. Musimy się też zapoznać z technicznemi czynnościami, do których owe narzędzia są używane.

Tak więc, gdy przędza zostanie sprzędzona, zwija się ją w celu wygodniejszego przechowania z wrzecion mniejszych na większe, albo też sporządza się z niej kłębki. Zanim ta przędza zostanie użyta na tkaniny, zwykle pierze się ją przedtem, a często i wymierza. Narzędziem, które głównie do mierzenia służy, jest motowidło. Z wyjątkiem pewnych okolic Białorusi i znacznej części Polesia, gdzie ludność zupełnie się bez mo-towideł obywa, znajdujemy te narzędzia we wszystkich krajach słowiańskich i daleko poza niemi w Europie oraz w Azji.

W obrębie Słowiańszczyzny dw^ra typy są panujące: widełkowy i dwukorzyst-k o w y. Pierwszy z nich (fig. 286, i i 3), któremu, mówiąc nawiasem, dobrze odpowiada stara, ogólno-słowiańska 285. Przęślice łopatkowate z Jugosławji. — 1, 8. Północna Bośnia (wg A. Haberlandta, Volkskunst der Balkanlander, nazwa motowidło, _r 1919łt^vabt _{18> fig}. ₆ i 7). - 2. Serbja (SrpEZb, t. 32, r. 1925, panuje U Wielko-i Ma- str. 429, rys. 68). - 3, 4. Prawdopodobnie Bośnia, Muz. łorncinrtw ora? niomnl etn. w Sarajewie. - 5, 7. Besina, ok. Prizren. Pogranicze łorusinow oraz niemal _gerb_si_co__raaceciońskie. — 6. Nerodimne, ok Prizren. J. w. u wszystkich Słowian (wg St. Kostova, 1. c., t. 4, r. 1924, str. 29, fig. 4, i, a, 8).