Śliwerski0

Pedagogika ogólna	rozdział trzeci	145

należy w ten sposób sprofesjonalizować wszystkie zawody, których zadaniem jest niesienie pomocy, by nie redukowały one możliwości wzajemnej pomocy międzyludzkiej, lecz ją wzmacniały, i pomagać potrzebującym tak, by uniezależnili się oni od zewnętrznej pomocy.

Z analogiczną sytuacją mamy do czynienia również w przypadku innych praktyk i działalności zawodowych. Na przykład w społeczeństwie, które praktykę polityczną uznaje za domenę zawodowych polityków, niekoniecznie respektuje się roszczenia zgłaszane przez ową praktykę. Obserwujemy raczej odwrotną sytuację, a istnienie zawodowych polityków jest prawdopodobnie oznaką tego, że samo społeczeństwo nie myśli w kategoriach politycznych, a obywatele nie angażują się w praktykę polityczną. Nie inaczej wygląda sprawa praktyki związanej z wiarą. Religia nie może skarleć i przybrać postaci praktyki zawodu wykonywanego przez księży, biskupów, kardynałów i papieży, którzy pouczaliby wiernych, w co i jak mają wierzyć. W każdym razie nie można powiedzieć, że praktyka religijna ma dobre warunki do rozwoju, jeśli duchowni wykazują się głęboką wiarą, ale nie znajdują praktycznie żadnych naśladowców. Mogłoby to bowiem również wskazywać na fakt, że tak naprawdę już nikt nie wierzy i że tematyka wiary przeniesiona na przewidziany do tego celu zawód rozwiązujący problemy dogmatyczne została zredukowana do działalności zawodowej kleru prowadzonej w kręgach kościelnych.

Jeśli chodzi o dyskutowaną kwestię relacji między praktyką a zawodem, to praktyka pedagogiczna znajduje się w podobnej sytuacji. Również fakt istnienia zawodowych wychowawców i nauczycieli nie oznacza, że ma ona w danym społeczeństwie optymalne warunki do rozwoju i że w zawodach pedagogicznych rzeczywiście działa się pedagogicznie. Tendencje do profesjonalizacji praktyki mogą być również w tym przypadku nie tylko oznaką tego, że zadania praktyki zyskują uznanie społeczne dzięki jej profesjonalizacji, ale równocześnie wyrazem tego, że społeczeństwo przypisuje uniwersalne zadania praktyki szczególnym zawodom, zwalniając tym samym innych członków społeczeństwa z ich wykonywania.

Pragnąc odtworzyć uniwersalne zadanie praktyki dzięki koncepcjom jej re- lub deprofe-sjonalizacji, należałoby reprezentować pogląd,

Zawód nauczyciela to efekt profesjonalizacji pedagogicznej praktyki ludzkiej.

Copyright © Corel Corporation iż konieczna jest po prostu likwidacja zawodu pracowników najemnych, zawodowych polityków, wychowawców oraz księży i przekształcenie wszystkich działań zawodowych w tak zwane bezpośrednie działania, które należałoby wykonywać w ramach wspólnoty. Tego typu strategie są jednak nierealne, naiwne i iluzoryczne. Poprzez zwykłe wyeliminowanie zawodu robotnika, pedagoga, polityka, artysty i duchownego nie da się wzmocnić doniosłości danej praktyki. Nawet jeśli tendencje do profesjonalizacji praktyk mogą być współcześnie interpretowane jako czynniki negatywnie wpływające na roszczenia zgłaszane przez poszczególne praktyki, to koncepcje deprofesjonalizacji same w sobie nie mogą z tego względu oznaczać postępu, ponieważ zniesienie na przykład zawodowej polityki czy zawodowego wychowania nie przyczyni się bezpośrednio do tego, by członkowie społeczeństwa znowu myśleli i działali politycznie oraz pedagogicznie. Rozróżnienie na praktykę i działalność zawodową służy więc wyłącznie sformułowaniu problemu, który w momencie praktycznego zniwelowania owej różnicy lub kompletnego przekształcenia praktyki w działalność zawodową byłby niemożliwy do uchwycenia; rozróżnienie owo nie przyczynia się jednak bezpośrednio do jego rozwiązania. Ratowanie unikatowości myślenia i działania ekonomicznego, pedagogicznego, etycznego, politycznego, estetycznego oraz religijnego poprzez naiwną deprofesjonalizację