55
symboliczny swastiki pod względem jej składu. Jej zasadniczą treścią jest krzyż, a załamanie końców jest tylko dodatkiem. Krzyż ma wartość pierwszorzędną, a wszystko co na jego końcach doczepione — nawet słońce i księżyc lub wszelkie inne załamania, to wszystko drugorzędne. Piramida słońc wyjaśnia zupełnie tak częsty symbol trójkątu, w spokoju, w ruchu, lub trójkąt nałożony na trójkąt, lub wrysowany w koło (Fig. 160. Wil. VII, 8, 3038), a najbardziej mówiącym w tym charakterze jest symbol na monecie indyjskiej (Fig. 161). (W. Eliot. Coins of Southern India. London, 1886, F. 197), gdzie dwa trójkąty położone na siebie w odwrotnym kierunku są razem wrysowane do koła słonecznego w ruchu.
§. 83. W takie koło słoneczne bywa wrysowany krzyż, a że to jest słońcem, mamy dowód na tej monecie, gdzie między takiem kołem a półksiężycem stoi gwiazda, symbol jutrzr i, którą mytus indyjski stawi zawsze między księżycem a słońcem (Fig. 162. Wil. XV, 5). Bywają koła z wrysowa-nemi pięrjr i szesciopromiennemi gwiazdami. Widzimy takie gwiazdy w kołach po bokach ogniowych ołtarzy (Fig. 163. Wil. XVII, 5). W symbolice bardzo często są koła zamienione kwadratami (porów. G. JDmnoutier. op. cit. pg. 328 i n.) i takich kwadratów z sześciopromieniami mamy bardzo dużo, przyczem nie trzeba przeoczyć, że wszelki szesciopromień tworzy się z dwóch trójpromieni położonych centrami na siebie, jak to widzimy na jednej monecie Baktrów (Fig. 164. Wil. pl. II, 17). Kwadrat rozcięty na 4 albo na 9 części, trzy pasma po trzy części, bywa zwykle podstawą, wyrastającej z niego trójróżdżki lub trójdrzewa (Fig. 165. Wil. XV, 23. Fig. 166. Prins. XLIV, 6). Kwadrat czy koło z wrysowanym Krzyżem ukośnym, czy sześciopromieniem ma bardzo często na wierzchu pojedyńcze lub dwojakie woluty, t. j. kąt Vishnu i ma u dołu rączkę jakby do noszenia. Jest to więc przenośne azylum-sztandar-labarum które jak najjaśniej spotkamy w numizmatyce Byzantyńskiej, po części współczesnej lub trochę późniejszej (Fig. 167. Prins. XLIII, 14). Tak samo widzimy trójkąty albo same z pojedynczymi lub podwójnymi