WA30879 I862 PRZEGLAD ARCHEOLOGJIp I djvu

67

jej części składowe są porównane do rąk, nóg i łona kobiety a wycieranie ognia przedstawionem jest w formie opowiadania o połączeniu się płciowem człowieka. Zasadą symbolu swastiki jest tu przedstawiony surowy materyalizm płciowy bez żadnej osłony i żadnej dążności ku czemuś idealnemu. (Ad. Kulm. Herablmnft des Feuers. Berlin 1659 r. pg. 72—75). W. R. Gandi protestował przeciwko temu bardzo gorąco, zo-wiąc to profanacyą tego świętego znaku. (Wilson, op. cit. pg. 804).

§. 99. Czy w księgach świętych Sanskrytu i Zendu nie ma jeszcze innego również wzniosłego opisu swastiki czy krzyża swastikalnego, jak to mamy u Jainistów? A czy kto szukał tego? A kto z uczonych znał swastikę Jainistów i wzniosłe jej znaczenie przed 1893 rokiem. Kto wiedział o tern, że Jainiści, wchodząc do ich świątyni, robią znak swastiki, jak my robimy znak krzyża, wchodząc do kościoła. Te studya są dopiero w toku, a księgi święte wszystkich religij muszą jeszcze raz przejść analizę archeologiczną, jak to mówiłem we wstępie (§• 15).

§. 100. Wróćmy jeszcze do Chin. Po rozprawie G. Du-moutier, najważniejszem dziełem jest książka Jezuity, długoletniego misyonarza w Chinach, Ojca L. Gaillard. Croix et Swastika en Chine. Chang-Hai. 1893. Na książce tej czuć doskonale wrażenie niemiłego bardzo faktu, który się zdarzył niedawno. X. Ansault, proboszcz kościoła św. Eliasza w Paryżu (§ 6 i 7) otrzymał nakaz z Rzymu zaniechania swych studyów a pisma jego postawiono na index. — Żaden bezstronny archeolog nie będzie bronił głównej tezy X. Ansaulta: czci krzyża J. Chrystusa ustanowionej wśród ludzi już w pierwszem Objawieniu. Z tego pociągnął dalsze konsekwencye archeologiczne i wszystkie swastiki, wszystkie krzyże maltańskie i jerozolimskie nazwał także krzyżami — niech mi wolno użyć tego wyrażenia — m e-syanistycznymi. Archeologia zna dobrze formę rzymskiej szubienicy, jakżeby Objawienie mogło jej nie znać. Każdy przyznaje naukowym badaniom prawo stawiania hypotezy, ale ona

.    5*