52782 ZT122 (2)

242 CZĘŚĆ 3. ZARZĄDZANIE TURYSTYKĄ A ŚRODOWISKO

z tytułu zleceń na roboty mechaniczne, elektryczne i budowlane miejscowe firmy zarobią w ramach tego przedsięwzięcia ok. 100-125 min doi., co natychmiast powinno się przełożyć na silny wzrost gospodarczy całego regionu. W związku z samą budową powstanie 6 tys. miejsc pracy, a w kasynie i przyległych obiektach docelowo ma pracować ok. 5 tys. osób.

Przedsięwzięcie to jest częścią projektu Gateway przewidującego także powstanie kilku innych atrakcji, w tym tematycznego parku rozrywki River Country i amfiteatru na 12 tys. miejsc, oraz uzupełnienie systemu transportu publicznego o kolejkę łączącą te wszystkie miejsca (City of Niagara Falls, 2001). Miasteczko Niagara Falls odniesie również bezpośrednie korzyści finansowe z tytułu udostępnienia terenu pod kompleks kasynowy. Zgodnie z podpisanym porozumieniem władze prowincji Ontario będą co roku przekazywać do miejskiej kasy 2,6 min doi. przez pierwsze dziesięć lat, 3 min doi. przez następne dziesięć lat, a potem bezterminowo 3 min doi. (po zwaloryzowaniu tej kwoty proporcjonalnie do wzrostu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych - CPI). Poza tym władze prowincji zobowiązały się wspomóc finansowo rozbudowę infrastruktury w regionie oraz przejęcie linii kolejowej biegnącej przez jego turystyczne serce. Z pośrednich korzyści finansowych należy wymienić opłaty za pozwolenia na budowę i uzbrajanie terenu, dopłaty do inwestycji infrastrukturalnych oraz podatki od nieruchomości szacowane na ponad 10 min doi. rocznie. Budżet prowincji wzbogaci się z kolei o dodatkowe zyski z udziałów w Ontario I^ottery and Gaming Corporation (City of Niagara Falls, 2000).

Cykl życia obszaru turystycznego jest przydatny o tyle, że pozwala zobaczyć, w jakim stopniu lokalna społeczność uczestniczy w tworzeniu miejscowej branży turystycznej. Widząc coraz liczniej przybywających turystów, lokalni przedsiębiorcy mogą zacząć oferować im rozmaite usługi: od zakwaterowania po usługi przewodnickie. Z czasem, jak się uważa, całkowitą kontrolę nad rozwojem infrastruktury usługowej mogą przejąć firmy zewnętrzne. Od tego, jak mocno turystyka jest zrośnięta z danym miejscem, zależy to, kto faktycznie korzysta na jej rozwoju. Nie brak jednak głosów krytycznych wobec modelu TALC, podkreślających fakt, że nie każdy obszar turystyczny przechodzi przez wszystkie fazy cyklu. Jakieś odległe, zacofane cywilizacyjnie miejsce może być uznane za doskonałą lokalizację dla biznesu turystycznego i w krótkim czasie, bez udziału lokalnej społeczności powstanie ogromny kompleks wypoczynkowy. W takiej sytuacji dochodzi do pominięcia jednej lub dwóch początkowych faz cyklu. W efekcie lokalna społeczność nie ma większego wpływu na kierunki rozwoju turystyki na zamieszkiwanym przez siebie obszarze, bo branża turystyczna znajduje się pod kontrolą międzynarodowych korporacji, miejscowych elit lub władz. Sprzeczność interesów jest w tej sytuacji oczywista, gdyż szybki rozwój turystyki zwykle przynosi znacznie większe wpływy / podatków (które można przeznaczyć na inne przedsięwzięcia rozwojowe) niż rozwój stopniowy, przy dużym zaangażowaniu społeczności lokalnej, jak wypadku indonezyjskiej miejscowości Bangunkerto (studium przypadku 13.2).

- STUDIUM PRZYPADKU 13.2 -

Rozwój turystyki w Bangunkerto

Bangunkerto leży w centrum Jawy na bardzo żyznych terenach rolniczych na północ od Yogyakarty. Miejscowe władze wydzieliły obszar o powierzchni 27 ha z przeznaczeniem pod centrum agroturystyczne obejmujące pokazową plantację. Z pomocą regionalnego departamentu rolnictwa w postaci 4 tys. sadzonek wieś przestawiła się na uprawę bardziej dochodowej rośliny o nazwie salak, dającej małe owoce o twardym białym miąższu i pokryte charakterystyczną łuszczącą się brązową skórką. W założeniu projekt ma zapewniać turystom kontakt ze środowiskiem naturalnym oraz służyć popularyzacji owoców salak wśród kosumentów. Jako cele przedsięwzięcia wymienia się: wzrost produkcji rolniczej, wzrost dochodów rolników, rozwój miejscowości w sposób przyjazny dla środowiska, stworzenie narzędzia promocji produkcji rolniczej, poszerzenie rynku zbytu, przyciągnięcie większej liczby turystów zagranicznych, dopływ walut oraz stymulowanie rozwoju społecznego.

Jednym z kluczowych elementów projektu jest zaangażowanie miejscowej ludności. W jej gestii pozostają wszystkie aspekty funkcjonowania obiektu, co pomaga wzmocnić poczucie lokalnej tożsamości. Gmina przydzieliła teren, a wszystkie prace budowlane wykonali mieszkańcy. Okoliczna młodzież służy turystom za przewodników i prezentuje im tradycyjne tańce. Miejscowi urzędnicy pragną zachować kontrolę nad obiektem i nie zamierzają sprzedawać go prywatnej firmie. Po drugiej stronie drogi powstał mały targ, na którym turyści mogą się zaopatrzyć w owoce salak. W okolicy funkcjonuje ponad 2 tys. gospodarstw rolnych. Kierownik projektu podejmuje próby wypromowania owoców na terenie Indonezji i za granicą. Pierwsze dostawy trafiły już do Hongkongu, a jest szansa na kolejne zamówienia z Singapuru i Australii. W przedsięwzięcie zaangażował się także Wydział Rolnictwa lokalnego uniwersytetu w Gadjah Mada, który oferuje szkolenia z zakresu produkcji, marketingu, zarządzania i oceny projektów. Choć obiekt sam w sobie nie zapewnił zbyt wielu miejsc pracy, to dzięki przestawieniu na uprawę salaku rolnicy uzyskują nieco większe dochody. Największą przeszkodą w rozwijaniu produkcji są niewielkie rozmiary gospodarstw. Za sprawą projektu lokalna społeczność wzbogaciła się o nowy produkt turystyczny, który stał się dla niej przedmiotem wielkiej dumy. Jest on w stu procentach jej dziełem i własnością, przez co wydatnie wzmacnia poczucie wspólnoty łączące mieszkańców Bangukerto (Telfer, 2000).