402 10. Obliczanie parametrów obwodów elektrycznych maszyn.
Indukcyjność rozproszeniową wynikającą ze szczelinowego strumienia rozproszonego obikza się ze wzoru
(10.126)
L-mfa m Mo ~Q~ NflrlAtt + 2*.)
w którym: — jednostkowa przewodność magnetyczna między główkami
zębów wirnika wg zależności (10.7% AJr — przewodność magnetyczna dla strumieni wyższych harmonicznych pola wzbudzonego przez uzwojenie wirnika.
W celu wyprowadzenia wzoru na przewodność At, pomocne jest obliczenie skojarzeń magnetycznych uzwojenia wzbudzającego:
— z całkowitym strumieniem w szczelinie;
— z podstawową harmoniczną tego strumienia.
Odejmując od siebie te skojarzenia, otrzymuje się skojarzenie uzwojenia ze strumieniem rozproszonym wyższych harmonicznych. Skojarzenie uzwojenia wzbudzającego ze strumieniem całkowitym
o
(10.127)
przy czym: r, — podziaika biegunowa wirnika; <P(x) — strumień zawarty między osią bieguna a współrzędną x — rys. 9.3a; Nf(x) — liczba zwojów uzwojenia wzbudzającego skojarzona ze strumieniem <P(x).
Przyjmując, że zwoje są rozmieszczone w sposób ciągły na części po-działki biegunowej o kącie yg — przy czym yQ jak w zależności (9.26b) — dochodzi się do wzoru
Skojarzenie zaś uzwojenia w obrębie jednej podziałki biegunowej ze strumieniem podstawowej harmonicznej
(10.129)
przy czym kBl — wg zależności (9.26b).
Zatem dla całego uzwojenia indukcyjność rozproszeniowa wywołana wyższymi harmonicznymi
Uwzględniając zaś zależność (10.126), otrzymuje się wzór na jednostkową przewodność magnetyczną
w którym: a — liczba gałęzi równoległych; p — liczba par biegunów; Q, — liczba żłobków uzwojenia w wirniku; Jcc — współczynnik Cartera; 6 — szczelina; vQ — stosunek liczby żłobków uzwojonych do liczby podziałek żłobkowych w wirniku; feB1 — stosunek indukcji wg zależności (9.26b).
1035.2. Maszyna o biegunach jawnych. Indukcyjność rozproszeniowa uzwojenia wzbudzającego maszyny o biegunach jawnych
przy czym: Lofr — indukcyjność wynikająca ze skojarzenia uzwojenia wzbudzającego ze strumieniami rozproszonymi między nabiegunnikami oraz między pieńkami biegunów (rys. 933); Laft — indukcyjność wynikająca ze strumienia rozproszonego wyższych harmonicznych w szczelinie, wzbudzonego przez prąd If. Indukcyjność Lafh wyraża się wzorem
L.„ = H0a!£(Aat,1 + A«,l) (10.133)
w którym: p0 — przenikalność magnetyczna próżni; Nf — liczba zwojów szeregowych uzwojenia wzbudzającego; /la#pz oraz A^pi — przewodności magnetyczne dla skojarzenia magnetycznego uzwojenia wzbudzającego ze strumieniem rozproszonym między pieńkami oraz między nabiegunnikami, pozostałe oznaczenia —jak w zależności (10.131).
W punkcie 9.8.2 obliczono składniki strumienia rozproszonego biegunów. Strumień rozproszony <t>opi między nabiegunnikami, wg zależności (9.101). jest skojarzony praktycznie w takim samym stopniu z każdym zwojem cewki bieguna, zatem
/W,,*/!.,, (10-134)
przy czym Aapl — wg zależności (9.100).
Niektóre linie pola strumienia <Pppi są skojarzone jednak tylko z częścią zwojów cewki; z tego powodu przewodność jest nieco nmiejsza niż
przewodność Aapi. Natomiast strumień rozproszony między pieńkami wg zależności (9.97), jest skojarzony z poszczególnymi zwojami cewki w różnym stopniu. Dokładne obliczenie skojarzenia tej części strumienia rozproszonego jest trudne. W przypadku cewek o przekroju prostokątnym można w przybliżeniu przyjąć, że
||gj - 0.66/t„,„ +0,38/to|>ł2 (10.135)
przy czym: A.pii — wg zależności (9.93); A„pil — wg zależności (9.95).
Indukcyjność Laft — oblicza się podobnie jak w maszynie o wirniku