410
10. Obliczanie parametrów obwodów elektrycznych maszyn
v> t> Vwy>« tt w i a i p y z*
Rys. 10.24. Współczynnik x, uwzględ-
&_ mający wpływ stopnia nasycenia ob-
— wodu magnetycznego na przewodność
_J magnetyczną rozproszenia szczelino-
Z/. wego
s — poślizg silnika
Wpływ stopnia nasycenia na reaktancję główną uzwojenia twomika uwzględnia się podstawiając do wzorów (10.149b) oraz (10.150) zamiast szczeliny 6 — szczelinę zastępczą 6' uwzględniającą napięcia magnetyczne w rdzeniu stojana oraz wirnika, przy czym
(10.155)
gdzie: 1U — suma napięć magnetycznych wzdłuż zamkniętej linii pola obejmującej dwa sąsiednie bieguny; Ut — napięcie magnetyczne w szczelinie na osi pola.
Reaktancję uzwojenia z uwzględnieniem stopnia nasycenia elementów obwodu magnetycznego można obliczyć z wystarczającą dokładnością tylko za pomocą numerycznych metod wyznaczania rozkładu pola w środowisku nieliniowym.
10.4. Sprowadzanie parametrów uzwojeń wirnika do obwodu stojana
przeliczanie parametrów uzwojeń wirnika maszyny indukcyjnej (asynchronicznej) oraz uzwojenia wzbudzającego i klatkowego maszyny synchronicznej do stojana odbywa się przy założeniu równości podstawowych harmonicznych pola magnetycznego w szczelinie, wzbudzanego przez prądy w uzwojeniach wirnika oraz przez prądy zastępcze w uzwojeniu stojana. Ponieważ uzwojenia stojana oraz wirnika mają różne liczby zwojów, różne współczynniki uzwojenia dla harmonicznej podstawowej, a także mogą się różnić liczbą faz, to współczynniki przeliczeniowe, za pomocą których transformuje się rezystancję oraz reaktancję uzwojeń wirnika, trzeba obliczać oddzielnie dla każdego z uzwojeń. W maszynie o szczelinie nierównomiernej współczynniki te zależą także od ukształtowania nabiegunników.
W maszynie o szczelinie stałej impedancję Z, wielofazowego uzwojenia wirnika sprowadzoną do uzwojenia stojana oblicza się ze wzoru
dla harmonicznej podstawowej.
w którym: m„ m, — liczba faz uzwojenia stojana oraz uzwojenia wirnika; N„ Nr — ich liczby zwojów szeregowych; k„, k„ — współczynniki uzwojeń
Jeżeli w wirniku jest uzwojenie klatkowe, to — przyjmując liczbę faz mr wg zależności (6.18) oraz uwzględniając, że N, = — i k— *= ' — otrzymuje się
(10.156b)
Impedancję Zs oraz indukcyjność Lf uzwojenia wzbudzającego maszyny synchronicznej sprowadza się do uzwojenia stojana wg wzoru
w którym: Ns — szeregowa liczba zwojów uzwojenia wzbudzającego: kt — współczynnik wg wzoru (9.115a)-f-(9.117a).
Impedancję Zu oraz indukcyjność Lu uzwojenia klatki tłumiącej maszyny synchronicznej w osi podłużnej sprowadza się do uzwojenia stojana wg wzoru
w którym Nu — zastępcza liczba zwojów uzwojenia klatkowego w osi podłużnej, przy czym