anna paszkowska rogacz strona& 27

3. Rozwój samcpoznanici

zdolności rozumianych jako predyspozycje do robienia czegoś, do wykonywania lepiej od innych pewnych czynności lub działań (Hor-nowski, 1978). Zdolność oznacza w szczególności umiejętność uczenia się i nabywania określonych sprawności. Zdolności mogą się różnić poziomem, od wyrastania ponad przeciętność, aż po wybitne uzdolnienia czy wręcz talem. Odgrywają ważną rolę w życiu człowieka. Decydują o jego powodzeniu w określonej działalności, o sukcesach i zadowoleniu z wykonywanej pracy, o efektach działań ucznia w szkole, o umiejętności organizowania nauki itp.

Obiektywny pomiar zdolności jest zwykle przeprowadzony w ramach indywidualnych badań psychologicznych. Nie mniej istotne jes: jednak subiektywne, nie zawsze trafne spojrzenie ucznia na swoje mocne i słabe strony. Warto tu wspomnieć o paradoksie, o którym piszą Kofta i Doliński (2000, s. .581). Przytaczają oni badania, które dowodzą, że wysoce trafne ocenianie siebie r-.ie zawsze musi być korzystne. gdyż większość zdrowych psychicznie, twórczych, szczęśliwych. i dobrze przystosowanych ludzi żyje w świecie iluzji. Iluzje tc dotyczą przeceniania własnych zdolności i kompetencji, nadmiernego optymizmu co do własnej teraźniejszości i przyszłości oraz przeceniania własnego wpływu na bieg toczących się wydarzeń. Pewna, lecz nie za wysoka liczba iluzji sprzyja zatem uporczywości w ciążeniu do celu i motywuje do osiągnięć.

Ćwiczenia proponowane w tym rozdziale nie służą zatem pełnej diagnozie sprawności i talentów, ale pomagają uczniom w odpowiedzi na następujące pytania: ta Jak dobrze znam samego siebie? a Jak dobrze znają mnie inni ludzie?

£ Czy łatwo daję się poznać?

S Jak się uczę?

Poniżej znajduje się opis wybranych ćwiczeń.

3.1. Oceno własnych zdolności, i możliwości

rs*V**W*r-

ĆWICZENiE 6. Moje dobre strony

(źródło: Plato, 1988)

Cele:

& przedstawienie kolegom własnego spojrzenia na siebie;

5i otrzymania od nich informacji zwrotnej na własny temat;

rozwinięcie i wzmocnienie spostrzegania własnych atutów;

3 uświadomienie uczniom istnienia uniwersalnych umiejętności, które rozwinięte w warunkach szkolnych, domowych i towarzyskich mogą znaleźć zastosowanie w pracy zawodowej.

Czas: około 25 minut

Pomoce: czyste kartki - po jednej dla każdego ucznia, Załącznik A Przebieg ćwiczenia:

1. Uczestnicy siedzą w kręgu. Prowadzący wyjaśnia cel ćwiczenia. Podkreśla, że znajomość Ciebie odgrywa ogromną rolę w wyborze właściwej drogi życiowej. Wspomina o istniejącej wśród ludzi tendencji do skupiania się na własnych wadach z pominięciem zalet i mocnych stron. Taka skłonność często utrudnia łub wręcz uniemożliwia właściwe zaprezentowanie się pracodawcy. Części swoich zalet jesteśmy świadomi, natomiast z niektórych nie zdajemy sobie sprawy, choć są one widoczne dla naszego otoczenia. Warto spróbować skupić sic na kilku pozytywnych cechach. Prowadzący podkreśla, że owe mocne strony mogą dotyczyć cech i umiejętności bardzo podstawowych i pozornie banalnych, na przykład gotowania dobrej zupy pomidorowej albo cierpliwości w kontakcie z młodszym rodzeństwem. Zachęca uczniów, żeby starali się być w miarę konkretni, unikając uogólnień typu „Jestem w porządku wobec ludzi”.

2. Każdy z uczniów otrzymuje czystą kartkę, na której wypisuje w kolumnie trzy swoje mocne strony po czym zagina kartkę, tak żeby słowa stały się niewidoczne.

3. Wszyscy uczestnicy wstają i po kolei podchodzą do wybranych przez siebie trzech kolegów, prosząc ich o wpisanie na kartkę jednej pozytywnej opinii na własny temat. Po każdej wpisanej opinii zaginają kartkę tak, żeby następna osoba nie sugerowała się poprzednim